Epistemiczny układ odniesienia praktyki badawczej nauki laboratoryjnej

Abstract

Streszczenie. W artykule przedstawiono listę elementów, które konstytuują "epistemiczny układ odniesienia" praktyki badawczej nauki laboratoryjnej. Refleksja nad filozoficzną i metodologiczną podstawą nauki laboratoryjnej odgrywa znaczącą rolę w dociekaniach nad genezą i naturą wiedzy naukowej. Uwzględnienie specyfiki badawczej tej dyscypliny przyrodoznawstwa w pewnej mierze umożliwia szersze spojrzenie na szereg klasycznych problemów podnoszonych na gruncie filozofii przyrody i filozofii przyrodoznawstwa. "Epistemiczny układ odniesienia nauki laboratoryjnej" jest charakteryzowany w świetle aparatu pojęciowego zaproponowanego przez Iana Hackinga, uwag o głównych założe-niach filozofii chemii Pawła Zeidlera oraz propozycji "gramatyki praktyki badawczej nauk laboratoryjnych" Hasoka Changa.Słowa kluczowe: nauka laboratoryjna, praktyka badawcza, epistemiczny układ odniesienia, nowy eksperymentalizm 1. Wstęp. 2. Miejsce refleksji nad naukami laboratoryjnymi w filozofii nauki. 3. Koncepcja "epistemicznego układu odniesienia". 4. Charakterystyka nauki laboratoryjnej: Hacking, Zeidler, Chang. 5. Epistemiczny układ odniesienia praktyki badawczej nauki laboratoryjnej. 5.1. Aktywność: co jest celem badań laboratoryjnych? 5.2. Intencja: dlaczego to jest celem i przedmiotem badań? 5.3. Agent: kto/z kim/dla kogo; oraz Potencjał badacza: jakimi umiejętnościami musi (musiał) dysponować badacz aby zrealizować cel swojej działalności? 5.4. Zasoby: jakie narzędzia są konieczne, aby zrealizować cel? 5.5. Ocena: kryteria oceniania wartości rezultatów prac laboratoryjnych. 6. Podsumowanie: założenia filozoficzne i wolność badacza.