Globalizacja jest procesem powodującym wiele pozytywnych zmian w sferze zdrowia publicznego, ale także generującym nowe zagrożenia. Niniejsza praca przedstawia wybrane społeczne i ekonomiczne i środowiskowe zagrożenia zdrowia dzieci i młodzieży w aspekcie globalnym. Z danych WHO wynika, iż corocznie umiera 7 mln dzieci poniżej 5 roku życia (r.ż.), przy czym 98% z nich pochodzi z krajów rozwijających się. Aż 54% przyczyn zgonów dzieci poniżej 5 r.ż. związana jest z niedożywieniem, podczas gdy w krajach rozwijających się naglącym problemem staje się otyłość dzieci i młodzieży. Jednym z największych zagrożeń dla zdrowia i rozwoju dzieci jest ubóstwo. Z danych GUS wynika, że w 2012 r. ustawowa granica ubóstwa w Polsce wzrosła do 7,0% (z 6,7% w 2011 r.), a granica ubóstwa skrajnego do 6,7% (z 6,5% w 2011 r.). Wzrosło zagrożenie ubóstwem w rodzinach z co najmniej 4 dzieci, w rodzinach niepełnych oraz wychowujących dzieci niepełnosprawne. Istotny wpływ na zdrowie mają narażenia środowiskowe, oceniane według WHO z wykorzystaniem miernika stanu zdrowia populacji -DALY. W skali globalnej rysuje się obraz podstawowych środowiskowych czynników ryzyka, typowych dla krajów rozwijających się (brak czystej wody, dostępu do sanitariatów, choroby przenoszone przez wektory) oraz nowych zagrożeń środowiskowych, charakterystycznych dla krajów rozwiniętych (degradacja środowiska, niebezpieczne używanie i składowanie substancji chemicznych). Problemem stają się również mikrointoksykacje, m.in. ołowiem, spowodowane długotrwałym narażeniem na niskie stężenia typowe dla ekspozycji środowiskowej. Związane z globalizacją zagrożenia dla rozwoju dzieci i młodzieży znane są już od dziesięcioleci i stanowią priorytety w polityce zdrowotnej w kraju i na świecie. Ich rozwiązanie wymaga planu strategicznego i konsekwentnych, zintegrowanych działań.globalizacja, dzieci i młodzież, czynniki ryzyka, status społeczno-ekonomiczny (SES), narażenia środowiskowe
A B S T R A C TGlobalization is a process that brings a number of positive developments in the field of public health, however, it also generates new risks. This paper presents some environmental, social and economic health risks to children and youth in a global context.