Ehealth and New Legal Problems

Abstract

ÖZET Elektronik Sağlık ya da kısaca e-Sağlık olarak da nitelenebilecek sağlık bilişim teknolojileri, yeni iletişim teknolojilerinin (Information Communication Technologies-ICTs) sağlık amacıyla kullanılmasını ifade eder. Sağlık bilişim teknolojilerindeki hızlı gelişim geleneksel sağlık hizmeti sunumunda ve hasta-hekim ilişkisinde dönüşüm yaratmaktadır. Bu gelişmenin daha uzun ve daha sağlıklı bir yaşam için pek çok olanak sunduğu açıktır. Ancak bazı yan etkileri olduğu da belirtilmelidir. Nitekim sağlık bilişim teknolojilerindeki hızlı gelişim kişisel verilerin işlenme süreçleri ile ilgili yeni sorular ve sorunlar gündeme getirmektedir. Bu soruların yetkin bir şekilde yanıtlanması, yürürlükteki hukuk kurallarını yorumlarken ve gelecekteki hukuk kurallarını tasarlarken teknolojinin kendine özgü yapısını dikkate almayı gerektirir. Bu çalışma kapsamında öncelikle e-sağlık uygulamalarının getirdiği yenilikler karşısında ortaya çıkan hukuksal sorular değerlendirilmiştir. Ardından ise bu sorunlara çözüm olacağı umulan bazı öneriler geliştirilmiştir. Kanımızca bu sorunların çözülebilmesi, veri öznesinin kendine ilişkin bilgiler üzerindeki denetimini güçlendiren, sürecin şeffaflığını destekleyen ve teknolojinin kendine özgü unsurlarını dikkate alan bir bakış açısı ile olanaklıdır. Bu bakış açısının mevcut hukuk kurallarının yorumuna ve yeni kuralların tasarımına yansıtılması, hak ve özgürlükler ile teknolojik gelişmeler arasında dengenin kurulması açısından yararlı sonuçlar verebilir. Ayrıca teknolojinin önüne bariyerler koymadan bireyin haklarını korumak için hukuk kurallarının yanında bu bakış açısını sistemleştiren etik kurallara da başvurulması daha sağlıklı bir gelecek kurmakta yardımcı olacaktır.

The Role of Internatıonal Law and Turkish Law in Providıng Cyber Security

“…( 195 . Aynı şekilde, kişisel verilerle ilgili bir mevzuatın bulunmaması, TCK hükümleri uyarınca hapis cezası yaptırımına bağlanmış veri işleme eylemlerinin niteliği, hangi durumlarda hukuka aykırılık değerlendirmesinin yapılacağı, somut olayda "kişisel veri" ile ilgili bir durumun bulunup bulunmadığı gibi soru ve sorunları da beraberinde getirmişti 196 . 6698 sayılı Kanun ile kişisel veri gibi birçok temel kavram tanımlanmış ve veri işlemedeki temel ilkeler düzenlenmiştir.…”

“…6698 sayılı Kanun ile kişisel veri gibi birçok temel kavram tanımlanmış ve veri işlemedeki temel ilkeler düzenlenmiştir. Bunun yanı sıra, TCK'nun ilgili hükümlerine de atıfta bulunulmuş ve doğrudan TCK ile Kişisel Verilerin Korunması Kanunu arasında bağlantı kurulmuştur 197 . Kişisel verilerin korunması ile ilgili düzenlenen ilk suç, TCK m. 135'teki kişisel verilerin kaydedilmesidir.…”

Avrupa Insan Hakları Mahkemesi Kararları’nın “Kişisel Verilerin Korunması”na Katkısı

“…Bir kişisel veri "ileride bir gün kullanılmak üzere" toplanmamalıdır 59 . Böyle bir durum kişilerin özgürlüklerini kısıtlar 60 ve hukuk devleti ilkesine aykırılık teşkil eder.…”

“…Kişisel veriler toplanma amacına uygun bir şekilde işlenmeli ve kullanılmalı 69 ve gerektiğinden fazla süre kayıt altında tutulmamalıdır 70 . Ayrıca kişisel verilerin hangi amaçla kullanılacağının ilgili kişi tarafından da bilinmesi gereklilik arz etmekte ve bunun önleyici bir koruma sağlayacağı düşünülmektedir 71 . Nitekim kişisel verilerin işlenmesi ve kullanılması sürecinde bu hususlara dikkat edilmelidir.…”

“…Kişisel verilerin gerektiğinden fazla saklanmamasının bir başka önemi ise; haklı gerekçelerle de olsa, bir kez kişisel verileri işlenen bir kimsenin ömür boyunca bu bilginin bir yerlerde kayıt altında tutulmayı sürdüreceğini ve her daim kullanılabileceğini düşünmesidir. Böyle bir durumda, bireyin maddi ve manevi bütünlüğü, bireysel özerklik ve özel yaşamın gizliliği gibi hukuken korunan değerleri ihlal edilmiş olacaktır 89 . Nihayetinde bir kişinin, kendisi hakkında işlenen bir kişisel verinin silinmesini isteme hakkı, kişisel verilerin korunması hakkının bir gereğidir.…”