Effect of Fresh and Dried Blueberry (Vaccinium myrtillus) Fruit and Leaf Extracts on Probiotics and Pathogens

Abstract

Üzümsü meyveler arasında önemli bir yere sahip olan yaban mersini (Vaccinium myrtillus), antioksidan, antimikrobiyal, antidiyabetik, antienflamatuar, antiseptik vb. özellikleri bilinen pek çok fenolik bileşik açısından zengin bir kaynaktır. Son yıllarda patojen bakterilere karşı antimikrobiyal etkiye sahip bitkisel kaynaklar üzerindeki araştırmalar hız kazanmış olup, bu çalışmada Türkiye'nin Erdek ve Kapıdağ yörelerinden 3 farklı lokasyonda doğal olarak yetişen taze ve kurutulmuş yaban mersini meyve ve yapraklarından elde edilen ekstraklar ile fenolik standartların bazı bakteri türlerine karşı etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Ekstraktların ve standart fenolik bileşiklerin; gıda sanayiinde önem taşıyan Salmonella Enteritidis (ATCC 13076), Escherichia coli (ATCC 25922), Staphylococcus aureus spp. aureus (ATCC 29213), Enterobacter aerogenes (ATCC 13048), Listeria monocytogenes serotype 1/2b, Salmonella Typhimurium, Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricus NRRL B 548, Lactobacillus casei NRRL B 1922 ve Lactobacillus acidophilus NRRL B 4495 karşı etkileri, disk difüzyon yöntemiyle test edilmiştir. Taze ve kurutulmuş yaban mersini meyve ve yaprak ekstraktları doza ve fenolik bileşen içeriğine bağlı olarak patojen ve probiyotik bakteriler üzerinde farklı etkiler göstermiştir. Bakterilere karşı (L. acidophilus NRRL B 4495 hariç), kurutulmuş yaprak ekstraktları pozitif kontrol (24-26 mm) ile karşılaştırıldığında en etkili ekstrakt (20-25 mm), şiringik asit (16-26 mm), trans ferulik asit (14-26 mm) ve naringin (14-26 mm) en etkili; kafeik asit (16-18), resveratrol (16-19 mm) ve (+)-kateşin (16-18 mm) en az etkili fenolik bileşik olmuştur. Standart fenolik bileşiklere en dayanıklı patojenler sırasıyla S. Enteritidis (ATCC 13076), L. monocytogenes serotype 1/2b ve S. Typhimurium'dur. Şiringik asit, hesperidin, 3-hidroksi-4-metoksi sinnamik asit ve rutin hidratın ise probiyotikler üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, yaban mersini ekstraktlarının patojenlere ve LAB'ne (L. acidophilus hariç) karşı etkili olabileceği ve doğal koruyucu olarak geliştirilme potansiyelinin bulunduğu, fenolik bileşiklerin ise farklı etkiler gösterdiği belirlenmiştir.