Dziecko przedszkolne: między rzeczywistością, oczekiwaniami a potrzebą nieskrępowanej zabawy

Abstract

<p>W artykule dokonano analizy współczesnej neoliberalnej rzeczywistości i praktyk edukacyjnych wobec dziecka przedszkolnego oraz oczekiwań wobec niego, które pozostają w sprzeczności. Rozważania rozpoczęto od zarysowania ogólnej charakterystyki neoliberalizmu jako kompleksu praktyk, dyskursu, światopoglądu, który oddziałuje na wszystkie sfery funkcjonowania współczesnego człowieka. Następnie omówiono neoliberalny dyskurs na temat dzieciństwa. Autorka kreśli następujące obrazy dzieciństwa, które w ramach tego dyskursu są formułowane: dzieciństwo jako inwestycja, dzieciństwo zamknięte w procedurze, dzieciństwo braku czasu, dzieciństwo wirtualne, dzieciństwo komercyjne. W sprzeczności do wymienionych dyskursów i wynikających z nich praktyk pozostają oczekiwania wobec dziecka. Zwrócono uwagę na następujące oczekiwania, którym dziecko powinno sprostać: umiejętności zarządzania własnym czasem, sprawstwa i niezależności, skupienia i uważności, selekcji ofert i dokonywania wyboru. Autorka podejmuje próbę spojrzenia na zabawę jako formę inwestycji w dzieciństwo dobrej jakości. Zwraca uwagę na wybrane aspekty zabawy, spontaniczne, które pozwalają jednostce ukształtować cechy i rozwinąć umiejętności pożądane przez współczesne społeczeństwo. W części końcowej sformułowano wskazówki przydatne w praktyce edukacyjnej, wśród których autorka wskazuje na możliwości tworzenia sytuacji, w których dziecko będzie się bawić, towarzyszenia mu podczas zabawy, współtworzenia z dzieckiem zabawy itp. Zwraca uwagę na rolę dorosłego w stwarzaniu dziecku okazji do bawienia się bez pośpiechu i presji czasu.</p>