Dijital Okuryazarlık Bağlamında Ortaokul Türkçe Ders Kitapları

Abstract

Digital literacy is defined as "the ability to reach and produce information by using digital technological tools". It consists of a process based on individuals accessing, understanding, interpreting information in digital environments, and using and producing this information. The effect of four basic language skills on the development of digital literacy skills is great. An individual who can use his/her mother tongue effectively should also be able to use it effectively in digital environments. The aim of this study is to examine the secondary school Turkish textbooks prepared in the 'Turkish Lesson Curriculum ' (2019) in the context of digital literacy skills. The method of the research is case study. Relevant literature and the Global Standards Framework for Digital Literacy, Skills, and Readiness (DQ Framework) were reviewed, and document review items were created. In the Turkish Language Curriculum ( 2019), the achievements related to digital literacy skills were determined, and Turkish textbooks were examined according to the achievements. As a result of the study, it was seen that the number of 1 Bu çalışma ikinci yazarın danışmanlığında birinci yazarın hazırladığı "Dijital Okuryazarlık Bağlamında Ortaokul Türkçe Ders Kitapları" isimli Yüksek Lisans tezinden üretilmiştir

Ortaokul Türkçe Ders Ki̇taplarinin Okuryazarlik Türleri̇ Açisindan İncelenmesi̇

“…Bu, öğrencilerin değişen koşullara hızlı bir şekilde uyum sağlama yeteneğini ve öğrenme deneyimini olumsuz yönde etkileme potansiyelini doğurmaktadır. Alan yazınında Türkçe ders kitaplarının dijital okuryazarlık (Akın vd., 2024;Maden vd., 2018;Pehlivanlı ve Kayadibi, 2022), görsel okuryazarlık (Karaca, 2021), grafik okuryazarlığı (Bayburtlu, 2021), reklam okuryazarlığı (Ensar ve Gündüz, 2023) açısından incelenmesini amaçlayan çalışmalar bulunmaktadır. Söz konusu çalışma çeşitli okuryazarlık türlerini ve farklı sınıf seviyesinde okutulan Türkçe ders kitaplarını karşılaştırmalı olarak ele alması yönüyle bu çalışmalardan ayrılmaktadır.…”

“…Bu doğrultuda tüm sınıf seviyelerindeki etkinliklerin, hazırlık çalışmalarının ve yönergelerin bu okuryazarlık becerilerini kazandırmaya yönelik tasarlanması olumlu karşılanmalıdır. Bilindiği üzere Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda dijital (Direkçi vd., 2019;Pehlivanlı, 2022) ve görsel okuryazarlık (Karaca, 2021), grafik (Bayburtlu, 2021) ve bilgi (Aydemir, 2021) okuryazarlığı becerilerini geliştirmeye yönelik kazanımlar bulunmaktadır. Dolayısıyla çalışmanın bu sonucuna göre, Türkçe ders kitapları belirlenen hedeflere ulaşmayı sağlamada müfredatın tamamlayıcı bir unsuru olma görevini üstlenmektedir.…”

Yönetim Bilişim Sistemleri: İşletmelerde Dijital Dönüşüm Yönetimi

“…İlkokul öğrencilerine dayalı araştırma gurubunda, Classdojo ile desteklenen e-öğrenme çalışmalarının öğrencilerin derslerindeki başarılara bakıldığında anlamlı bir düzeyde fark olduğu gözlemlenirken, fen öğrenmeye yönelik güdülenme, dijital okuryazarlık ve teknoloji ile kendi başına bilgi edinme becerileri bakımından herhangi bir farka rastlanamamıştır (Laçin, 2021). Öğrencileri dijital okuryazarlar olarak yetiştirilmesi için eğitim araç-gereçleri geliştirmeli ve yenilenmesi sağlanmalıdır ve genel olarak bakıldığında, Türkçe Öğretim Programı'nda dijital okuryazarlığa önemli ölçüde yer verildiği, ders kitaplarında ise bu yoğunluğun daha az olduğu gözlemlenmiştir (Pehlivanlı, 2022). Bunu destekleyen ifade ile Altun (2019); dijital okuryazarlık yeteneğinin kazanılması için ders kitaplarında daha fazla görsel materyal kullanıldığı ve aynı zamanda faaliyet olarak kullanıldığı, bilgilendirici ve öğretici paragrafların da dijital okuryazarlık yeteneği kazanımların ders kitaplarına yansıtılmasında sıklıkla bahsedildiği, bununla birlikte bilinçli ve güvenli internet kullanımı için çok fazla yer verilmediği sonucuna ulaşılmaktadır.…”

Stratejik Yönetim Perspektifinde Lojistik Teknolojileri

“…İlkokul öğrencilerine dayalı araştırma gurubunda, Classdojo ile desteklenen e-öğrenme çalışmalarının öğrencilerin derslerindeki başarılara bakıldığında anlamlı bir düzeyde fark olduğu gözlemlenirken, fen öğrenmeye yönelik güdülenme, dijital okuryazarlık ve teknoloji ile kendi başına bilgi edinme becerileri bakımından herhangi bir farka rastlanamamıştır (Laçin, 2021). Öğrencileri dijital okuryazarlar olarak yetiştirilmesi için eğitim araç-gereçleri geliştirmeli ve yenilenmesi sağlanmalıdır ve genel olarak bakıldığında, Türkçe Öğretim Programı'nda dijital okuryazarlığa önemli ölçüde yer verildiği, ders kitaplarında ise bu yoğunluğun daha az olduğu gözlemlenmiştir (Pehlivanlı, 2022). Bunu destekleyen ifade ile Altun (2019); dijital okuryazarlık yeteneğinin kazanılması için ders kitaplarında daha fazla görsel materyal kullanıldığı ve aynı zamanda faaliyet olarak kullanıldığı, bilgilendirici ve öğretici paragrafların da dijital okuryazarlık yeteneği kazanımların ders kitaplarına yansıtılmasında sıklıkla bahsedildiği, bununla birlikte bilinçli ve güvenli internet kullanımı için çok fazla yer verilmediği sonucuna ulaşılmaktadır.…”