Determination of rural population in provinces that metropolitan status: The case of Ordu Province

Abstract

Ülkemizde 6360 sayılı yasa ile nüfusu 750.000'i aşan illerde il belediyeleri, kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Yine aynı düzenlemeye bağlı olarak bu nüfus büyüklüğüne sahip illerde, belde belediyeleri ve köy tüzel kişilikleri kaldırılmış; bu alanlar mahalle olarak tanımlanmış; büyükşehir belediye sınırı, il sınırı ile çakıştırılmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ilgili yasayı esas alarak büyükşehir sınırları içerisindeki nüfusun tümünü "şehir nüfusu" olarak kabul etmektedir. Bunun bir sonucu olarak ülke "kır" nüfusunun nicelik ve niteliği, coğrafya terminolojisine uygun olmayan bir şekilde kamuoyu ile paylaşılmaktadır. Bu çalışmada TÜİK'in mahalle düzeyindeki verileri kullanılarak büyükşehir statüsüne sahip Ordu ilinin "yok sayılan" kırsal nüfusu tespit edilmeye çalışılmıştır. Amaca ulaşmak için 2013 öncesinde "köy" veya "belde belediyesi"; ilgili yasadan sonra ise "mahalle" olarak tanımlanan yönetsel birimler; "şehir" yerleşmelerini oluşturan mahallelerden ayrılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre Ordu ilinin 2017 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre kır nüfus miktarı ve oranı tespit edilmiştir. Eldeki çalışmada, benzer çalışmalardan farklı olarak, tespit edilen bu kırsal nüfusun cinsiyet yapısına, yaş gruplarına göre dağılımına ve eğitim durumuna ilişkin özelliklerine de yer verilmiştir.With Law No 6360, the municipalities of provinces that had a population that exceeded 750.000 were converted into metropolitan municipalities in our country. Again, with the same law, village municipalities and village legal entities were abolished in the provinces that had the same popula tion size, and such areas were defined as neighborhoods; and the metropolitan municipality boun daries were overlaid with provincial borders. Turkey Statistical Institute (TURKSTAT) considers the entire population within the metropolitan boundaries as the population of the "urban" by recogni zing the abovementioned law. As a result of this, the quantity and quality of the "rural" population is shared with the public in a way that is not proper to the geographical terminology. In the present study, the rural population of Ordu province, which was "ignored", was determined by using the data of the Turkey Statistical Institute at neighborhood level. For this purpose, the "village" and "village municipalities (rural setlements)" before 2013 were separated from the neighborhoods that made up the "city" settlements. According to this classification, the amount and rate of the rural population of Ordu was determined according to the 2017 Address Based Population Regis tration System data. Different from similar studies, the gender structure, distribution of age groups, and educational status of the rural population were also included in the present study.

Kentsel ve Kırsal Nüfus Tespiti Sorunu: Adana ve Osmaniye İli Örneği

“…It is seen that inaccurate population data provided by TURKSTAT regarding these provinces are used in many studies. It is seen that the discipline of geography makes a very limited contribution to the critique of these erroneous data and the method required to obtain correct data (Özçağlar and Karabacak, 2016;Özçağlar, 2016, 2017Şenol, 2019). These contributions were made only in the context of determining the rural and urban population in provinces with metropolitan municipalities.…”

“…2012 yılında kabul edilen 6360 sayılı kanun ile Türkiye'de kentsel ve kırsal nüfusun belirlenmesinde istatistik üretme sorumluluğu bulunan kurumun yayınladığı hatalı verilerin birçok araştırmada kullanıldığı görülmektedir. Bu hatalı verilerin tenkidi ve doğru veri elde edilmesi için gereken sürecin ne olduğu konusunda coğrafya disiplininden çok sınırlı katkı sunulduğu görülmektedir (Özçağlar ve Karabacak, 2016;Özçağlar, 2016, 2017ve 2018Şenol, 2019). Bu katkılar sadece 6360 sayılı kanunla büyükşehir belediyeli illerde kırsal ve kentsel nüfusun tespiti bağlamında yapılmıştır.…”