ETYKA ROBOTÓW BOJOWYCHWykorzystanie robotów na polu walki stanowi jeden z najbardziej obiecujących trendów rozwoju techniki wojskowej, zwiastując rewolucję w sposobie prowadzenia wojen (robolucję). Roboty charakteryzują się wieloma przewagami w stosunku do ludzkich żołnierzy, które, co ciekawe, dotyczą nie tylko sfery skuteczności, ale potencjalnie także wymiaru etycznego. Zastosowanie maszyn będących robotami w pełnym znaczeniu tego słowa, czyli charakteryzujących się możliwością działania autonomicznego, zdolnych przy tym do podejmowania decyzji o selekcji i porażeniu celów (czyli decyzji dotyczących życia i śmierci), wymaga jednak rozwiązania szeregu dylematów sytuujących się na styku techniki i etyki. Artykuł koncentruje się na ukazaniu wyzwań oraz potencjalnych rozwiązań w zakresie budowy architektury sztucznej moralności dla autonomicznych systemów bojowych. Wysiłki w tym kierunku dzielą się na podejście odgórne i oddolne oraz stanowią przy tym odbicie dwóch stanowisk etycznych: rygorystycznego i sytuacyjnego.Słowa kluczowe: robolucja, robot bojowy, autonomia, etyka robotów, sztuczna moralność WPROWADZENIE Historia wojen i wojskowości nie jest procesem linearnym. Podobnie jak w rozwoju nauki zdarzają się momenty zmiany paradygmatu (Khun 1968), tak na polu bitwy co pewien okres mamy do czynienia z rewolucyjnymi zmianami przekształcającymi charakter wojny, tzw. rewolucjami w sprawach wojskowych. Termin ten został wprowadzony przez Michaela Robertsa (1956) w kontekście rewolucyjnych zmian, jakie miały miejsce na europejskich polach bitew pomiędzy 1560 a 1660 rokiem. Rewolucje polegają na równoległej transformacji trzech elementów: techniki, doktryny (sposobu prowadzenia operacji wojskowych) oraz struktury organizacyjnej sił zbrojnych (Morningstar 1997: 37). Zazwyczaj jeden z tych elementów (często technika) jest dominujący, ewentualnie stanowi on "motor" przekształceń, pociągając za sobą zmiany w pozostałych sferach.Być może stoimy obecnie u progu kolejnej rewolucji, związanej z zastosowaniem robotów w działaniach zbrojnych. Zwolennicy takiego podejścia mówią o tzw. robolucji -robolution (Windeck 2014: V). Termin ten, powstały z połączenia słów robotyzacja i rewolucja, opiera się na założeniu, że robotyzacja prowadzi do rewolucyjnego przekształcenia charakteru wojny