COVID-19 Pandemi sürecinde kaderciliğin etkisi ve salgın tedbirlerine uyum özellikleri: Vaka-kontrol çalışması

Abstract

Amaç: Koronavirüs (COVID-19) yayılımını kontrol etmeye yönelik katı tedbirlere rağmen, koruyucu önlemlere uyum istenilen düzeyin altındadır. Araştırmanın amacı, COVID-19'da kaderciliğin etkisini ve salgın tedbirlerine uyumu etkileyen faktörleri belirlemekti. Yöntem: Vakakontrol tipindeki araştırma bir ilde Ağustos-Kasım 2020 tarihleri arasında 69 COVID-19 hastası ve 205 COVID-19 hastalığı olmayan bireyle gerçekleştirildi. Çalışmanın verileri "COVID-19 ve Salgından Korunma Soru Formu", "Kadercilik Eğilimi Ölçeği" ile toplandı. Veriler T-test, Mann-Whitney U Testi, Ki-Kare analizi, korelasyon analizi ve karar ağacı analizi ile değerlendirildi. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması vaka grubunun 49.67±18.89 (19-90), kontrol grubunun 46.31±16.14 (19-86) yıldı, vaka grubunun %49.3'ü, kontrol grubunun %52.2'si erkekti. Kontrol grubunda endişe düzeyi (p<0.001), vaka grubunda kadercilik eğilimi yüksekti (p<0.001). Her üç katılımcıdan ikisi maskenin, mesafenin ve el yıkamanın hastalıktan tamamen koruyacağına inanırken, gelecekte salgından korunma tedbirlerine uyumu yordayan en güçlü değişkenler COVID-19 hastalığına sahip olma ve sosyal mesafenin koruyuculuğuna ilişkin inanıştı. Sonuç: Yapılan çalışmada vaka grubunda kaderci eğilimin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Salgının kontrolünde kaderci eğilimi artıracak söylem, tutum ve davranışlardan kaçınılması; kontrol önlemlerinin etkililiğinin vurgulanması toplumsal tedbirlere uyumu arttırabilir.