Covid-19 Aşi Haberleri̇nde Çerçeveleme: Haber Si̇teleri̇ Örneği̇

Abstract

Tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi süreci, sağlık haberciliğinin önemini de gözler önüne sermiştir. Bu süreçte, diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de gündem konusunu aşılar oluşturmaktadır. Covid-19 sürecinde haberlerin dezenformasyon yaratmayacak şekilde sunulması planlanırken, aynı dikkatin aşı haberlerine de gösterilmesi gerekmektedir. Bu sebeple virüse karşı yapılan bilimsel çalışmalar kadar, bunların kamuoyuna aktarılması da önemli bir husustur. Aşı haberlerinin nasıl çerçevelendiğinin ortaya konması, haber kaynakları, haber-inşa stratejileri ile haberlerde ön plana çıkan ideolojinin ortaya konması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Haberde kullanılan çerçeveler, toplumsal yapının içinde şekillenmekte ve güç ilişkilerinden bağımsız var olmamaktadır. Bu durum haberlerin ideolojik yanlılığını da ortaya koymaktadır. Bu çalışma ile hem ulusal hem de uluslararası medyada aşı haberlerinin nasıl sunulduğu ortaya konmak istenmiş ve Sputnik, Independent, DW, BBC, Hürriyet, Sabah, HaberTürk, Sözcü, T24 ve Dokuz8 Haber'in internet sitelerinde yer alan aşı haberleri içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışma, Türkiye'de coronavirüse karşı Faz 3 çalışmalarının başladığı 16.09.2020 tarihinden itibaren 16.10.2020'ye kadar olan aşı haberleri ile sınırlandırılmıştır. Bu süreçte coronavirüse karşı geliştirilen aşıları konu edinen 199 haber tespit edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre; aşı haberlerine en çok Sabah'ın internet sitesinde rastlanmıştır. Uluslararası medyanın haber kaynaklarını daha çok politikacılar oluştururken, ulusal medyada haber kaynağını sağlık çalışanları oluşturmaktadır. 11 farklı haber çerçevesi bağlamında değerlendirilen haberlerde, en çok kullanılan çerçeveler sırasıyla; sorumluluk yükleme, bilgi verme, tedbir ve kontrol, sayılarla belirtme ve bilimsel gelişme şeklinde yer aldığı görülmüştür. En çok kullanılan haber-inşa stratejisi ise birleştirme olmuştur. Bu durum haberlerde iyimser bir tablonun çizildiğini, hem ulusal hem de uluslararası medyanın kendi politikaları doğrultusunda haberlere şekil verdiğini göstermiştir. Eleştirel haber dili yerine birleştirici anlayış ön plana çıkmaktadır.

Evaluation of Digital News about the COVID-19 Vaccine Turkovac in terms of Health Reporting Criteria

“…Future studies related to the Turkovac news could focus on the public health implications of these discourses by conducting more detailed research on vaccine nationalism. The results of this study cover knowledge gaps in the field, but in the context of Turkey, the scant research on vaccine news in general (Kazaz et al, 2021) and the paucity of studies on Turkovac news in particular highlight the significance of this work.…”

Content Analysis of COVID-19 Vaccines-Related News in Digital Media Immediately before the Vaccination Process

“…The study stated that 63.3% of the news had positive expressions, 14.1% aroused curiosity, and 11.6% used negative expressions. 16 According to the study conducted by Çelik et al, 92.8% of the articles in which expert opinion was reported about the vaccine had positive content, while only 58.0% of the news without expert opinion had positive content. 15 This difference shows that the lack of a source that could be an authority on the subject may mislead readers.…”