Corruption and Economic Freedom in Transition Economies

Abstract

Janina GODŁÓW-LEGIĘDŹ"Korupcja a wolność gospodarcza w krajach transformacji ustrojowej Wprowadzenie W ciągu ostatnich dziesięciu lat podejmowane są intensywnebadania mające na celu nadanie skomplikowanym jakościowym zjawiskom ze sfery instytucjonalnych uwarunkowańprocesów gospodarczychsyntetycznej charakterystyki ilościowej. Wynikiemtych wysiłków jest publikowanie indeksów korupcji, wolności gospodarczej, konkurencyjności, wolnościpolitycznej i wolności prasy. Ekonomiści uzyskują w ten sposób możliwość intensyfikacji badań zależności wzrostu gospodarczego od czynników instytucjonalnychi ściślejszego potwierdzenia hipotez stawianych głównie na gruncie ekonomii instytucjonalnej. Podejmują liczne badania zależności między korupcją a zakresem regulacji państwowych, konkurencyjnością gospodarki i jakością instytucji politycznych, a także między stopniem korupcji a wzrostem gospodarczym, ubóstwem i stopniem nierówności dochodowych.Badania te potwierdzają wstępną hipotezę, ż e istnieje dość silna korelacja między nasileniem korupcji a zakresem ingerencji państwa w gospodarkę, nierównością dochodów i brakiem konkurencji. Analiza korelacji między indeksami wolności gospodarczej i indeksami korupcji skłania do wniosku, iż im wyższy poziom wolności gospodarczej, tym mniejsze prawdopodobieństwo praktyk korupcyjnych [Chafuen, Guzman, 2000, s. 56]. W opublikowanym przez Heritage Foundation wykładzie Ethics, Corruption, and Economic Freedom AnaI. Eiras wskazuje, że im mniej wolności gospodarczej, tym większy zakres korupcji i szarej strefy, że należy zatem przyjąć, że korupcja jest symptomem przeregulowania gospodarki, braku zasady rządów prawa, dużego sektora państwowego, a nie źródłem problemu [Eiras, 2003].Badania nie pozwalają jednak na stwierdzenie jednoznacznych związków przyczynowych. Z jednej strony korupcja może być skutkiem nadmiernych regulacji państwowych, z drugiej korupcja może przyczyniać się do utrwalania i rozwoju rozwiązań instytucjonalnych prowadzących do ograniczania wolności gospodarczej, a w konsekwencji do ograniczania zdrowej przedsiębiorczości i rozwoju gospodarczego. Co więcej, niektóre badania prowadzą do wyników sprzecznych z przyjętą na wstępie hipotezą. Niektóre badania korelacji między udziałem wydatków rządowych w PKB a zakresem korupcji wskazy-Autorka jest pracownikiem Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego. Artykuł wpłynął do redakcji w czerwcu 2004r.

How MNCs' perceive and respond to the Polish institutional environment

“…Th e author points out that a high level of corruption in these countries may not only be the symptom of absence of economic freedom but also a factor hindering liberalization of the economy and its growth. Although the thesis about a close correlation between economic freedom and the level of corruption seems to be true in the long run, in the short run, under the lack of appropriate informal institutions, including respect for property and adequate market culture, the increased level of economic freedom may result in the increased level of corruption 26 . Such a statement explains why in the Polish, free market economy the level of corruption is very high.…”