Cordyceps Sinensis (Berk.) Sacc. and Its Pharmacological Importance

Abstract

Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc. ve Farmakolojik Açıdan Önemi Ö ÖZ ZE ET T Cordyceps sinensis, Uzak Doğu'da özellikle Çin, Nepal ve Tibet'in yüksek platolarında yetişen çok değerli ve nadir bulunan tıbbi bir mantardır. Çin'de MS 620'ye kadar uzanan yazılı literatürde; büyülü bir yaratık, hayvan ve bitki olarak tanımlanan tür, Geleneksel Çin Tıbbında yüzyıllardan beri ilaç olarak kullanılmaktadır. Caterpillar fungus, Dong Chong Xia Cao, Çin tırtıl mantarı veya Yarsagumba olarak da bilinen Cordyceps sinensis, taksonomik olarak Ascomycota (keseli mantarlar) sınıfı, Clavicipitaceae familyasında yer alan entomopatojen bir canlı türüdür. Meyveli gövdenin morfolojik özellikleri; hafif silindirik, çubuk şeklinde, renk olarak da sarımsı-turuncu veya kırmızımsı-turuncu renge sahip olarak tanımlanmaktadır. Bu mantar geleneksel olarak ishal, baş ağrısı, öksürük, romatizma, karaciğer ve böbrek hastalıkları, diyabet, yorgunluk gibi hastalıklar için binlerce yıldan beri kullanılmaktadır. Kimyasal içeriğinde bulunan nükleozitler, polisakkaritler, steroller, proteinler, vitaminler, mineraller sayesinde tıbbi olarak antitümör, immünomodülatör, antioksidan, antidiyabetik, cinsel gücü artırıcı, yorgunluk giderici, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarını iyileştirici etkiler göstermesinin yanı sıra besin değeri olarak da önemli bir tıbbi mantardır. Kimyasal içeriğine bakıldığında, sahip olduğu nükleozit grubuna ait olan kordisepin ve kordisepik asit başlıca bileşenler olarak öne çıkmaktadır. Cordyceps sinensis, son yıllarda tüm dünyada popüler doğal ürünler arasında yerini almıştır. Özellikle antioksidan ve immünomodülatör etkileri nedeniyle, antitümör olarak kullanımı göze çarpmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, önemli farmakolojik etkilere sahip olan ve tıbbi olarak da kullanılan Cordyceps sinensis hakkında daha detaylı bilgi verilmesi, üzerine yapılmış olan araştırmaların sunulması amaçlanmıştır.