KIEŁKI NASION JAKO ŹRÓDŁO CENNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCHS t r e s z c z e n i e W pracy omówiono zmiany zachodzące w nasionach podczas kiełkowania i ich powiązanie ze skła-dem chemicznym kiełków. Wykazano, że kiełki są bogatym źródłem podstawowych składników żywno-ści, takich jak: aminokwasy, witaminy, substancje mineralne, nienasycone kwasy tłuszczowe, błonnik pokarmowy. Ponadto kiełki zawierają substancje nieobecne, lub występujące w niewielkich ilościach w innych produktach spożywczych. Należą do nich przede wszystkim związki o działaniu przeciwutleniającym. Podano przykłady wpływu parametrów procesu technologicznego i składu cieczy nawilżającej na proces kiełkowania i skład chemiczny kiełków. Produkcja kiełków jest prosta i umożliwia otrzymanie produktu bogatego w pożądany składnik lub składniki. Jakość mikrobiologiczna kiełków może być problemem tak w procesie produkcji, jak i w sprzedaży. Z tego względu warto rozpatrywać kiełki jako surowiec dla przetwórstwa np. suszenia, zamrażania i utrwalania w opakowaniach hermetycznych oraz jako źródło naturalnych składników istotnych pod względem żywieniowym.Słowa kluczowe: kiełkowanie nasion, skład chemiczny, właściwości przeciwutleniające, polifenole, makro-i mikroelementy
WprowadzenieWspółczesny przemysł spożywczy, wytwarzając niezliczoną liczbę produktów z ograniczonej liczby surowców, korzysta z różnego rodzaju dodatków. Dodatki mają za zadanie poprawić cechy surowca lub uzupełnić jego skład o składniki odżywcze, a także umożliwić wytworzenie nowych produktów o zaprojektowanych walorach sensorycznych i zdrowotnych. Z kolei suplementy diety mają za zadanie uzupełnić dietę o witaminy, składniki mineralne oraz inne substancje wykazujące efekt odżywczy lub fizjologiczny. W składzie suplementów diety występują w większości surowce roślinne, w tym również surowce farmakopealne, jednak w dawkach dużo mniejszych niż dawki lecznicze [48].Prof. dr hab. inż. P.P. Lewicki, Instytut Technologii Żywności, Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, ul. Akademicka 14,
KIEŁKI NASION JAKO ŹRÓDŁO CENNYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH
19Zapotrzebowanie na dodatki do żywności jest bardzo duże, jednak istnieją określone ograniczenia związane z ich stosowaniem. Przede wszystkim jest to stosunek konsumentów do obecności dodatków w żywności. W wyniku oczekiwań konsumentów, a także dbałości o bezpieczeństwo i gwarantowaną jakość żywności poszukuje się nowych metod produkcji i nowych źródeł substancji istotnych z żywieniowego punktu widzenia.Wśród potencjalnych naturalnych źródeł substancji, którymi można uzupełniać żywność i podnosić jej funkcjonalność znajdują się skiełkowane nasiona wielu roślin. Wynika to z faktu, że są one bogatym źródłem witamin, soli mineralnych, a także przeciwutleniaczy, a ich produkcja jest stosunkowo łatwa. Ponadto, kiełkujące nasiona charakteryzują się intensywnym metabolizmem, który może być modyfikowany w kierunku produkcji określonych składników czy związków.
Kiełkowanie nasionFaza kiełkowania w życiu rośliny jest najbardziej intensywnym okr...