Çocuk Edebi̇yati Yapitlarinda Sokak Çocuğu Olgusu

Abstract

Yüzyıllardan beri var olan sokak çocuğu olgusu tüm toplumları ilgilendiren bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Sokak çocuklarının ortaya çıkışı; hızlı sanayileşme, hızlı ve çarpık kentleşme, göç hareketi ve aile istismarı gibi birçok ekonomik ve sosyolojik etkenle birebir ilişkilidir. Yoksulluk, çalışan çocuk gerçeği ve sokak çocuğu olgusu yerli ve yabancı çocuk edebiyatında da ele alınan konulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada da Sokak Çocuğu, Sokakta Tek Başına, Müzik Satan Çocuklar, Ekmek Parası, Çöplük ve Rüzgârı Dizginleyen Çocuk adlı çocuk edebiyatı yapıtları aracılığıyla sokak çocuğu olgusu incelenmiştir. Araştırmada yapıtlardaki kahramanların dış görünüşlerine, yaşadıkları yerlere, ailelerine, okula gidip gitmeme durumlarına, para kazanmak için başvurdukları yollara, şiddete uğrama durumlarına, hırsızlık, dilencilik, sigara içme vb. kötü alışkanlık ve davranışlara sahip olma, maruz kaldıkları küçültücü, iğneleyici vb. söylemlere ilişkin bulgulara yer verilmiştir. Bulgular adı geçen çocuk edebiyatı yapıtlarından ilgili örnek tümcelerle desteklenmiştir. Böylece ele alınan çocuk edebiyatı yapıtlarındaki bu değişkenlerle ilgili veriler, içerik analiziyle incelenmiş sokak çocuğu olgusunun nasıl ele alındığı bir çerçeve çizilerek ortaya konmuştur. Araştırma sonucunda ele alınan ürünler gibi sorun odaklı çocuk edebiyatı yapıtlarıyla buluşan çocuk okurların sokak çocukları olgusu gibi olumsuz duygular barındıran, ama yaşamda da var olan, durumları tanıma, bu durumlar üzerine duygu ve düşünce üretme ve çözüme katkı sunma, bu durumla duygudaşlık kurma fırsatını edineceği düşünülmektedir.