Blok przedsionkowo-komorowy I stopnia u chorego z dwujamowym kardiowerterem-defibrylatorem — pozornie błahy problem

Abstract

StreszczeniePrzedstawiono przypadek 58-letniego pacjenta z kardiomiopatią rozstrzeniową po implantacji dwujamowego kardiowertera-defibrylatora. U chorego stwierdzono niewydolność węzła zatokowego oraz blok przedsionkowo-komorowy I stopnia. Zarówno stymulacja przedsionkowa w trybie AAI, jak i sekwencyjna w trybie DDD były źle tolerowane przez chorego, prowadząc do nasilenia objawów niewydolności serca. Opcję terapeutyczną stanowiło rozszerzenie układu stymulują-cego do układu resynchronizującego, wiązało się jednak z kolejnym inwazyjnym zabiegiem kardiologicznym. Obecnie różnorodność wszczepialnych urządzeń stymulujących powoduje, że właściwy dobór układu stymulującego, a następnie optymalne programowanie, wymaga uwzględniania wielu, poza obrazem klinicznym, parametrów w badaniach elektrokardiograficznym i echokardiograficznym.Słowa kluczowe: blok przedsionkowo-komorowy, stymulacja serca, resynchronizacja Folia Cardiologica 2016; 11, 1: 75-79 WstępKardiologiczne urządzenia wszczepialne to ważny element w terapii chorych z zaawansowaną skurczową niewydolnoś-cią serca. Ze względu na istotnie zwiększone ryzyko w tej populacji groźnej dla życia arytmii komorowej u większości tych chorych istnieją wskazania do implantacji kardiowertera-defibrylatora (ICD, implantable cardioverter-defibrillator) w prewencji pierwotnej nagłego zgonu sercowego. Niewydolności serca często towarzyszą dysfunkcja węzła zatokowego i zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego oraz (A-V, atrio-ventricular) śródkomorowego. Zaburzenia te niekorzystnie wpływają na parametry hemodynamiczne, nasilając objawy niewydolności serca. Wszczepialne urzą-dzenie stymulujące, a takim jest również każdy ICD, powinno jednocześnie korygować zaburzenia układu bodźcoprzewo-dzącego, przyczyniając się do polepszenia czynności serca w tym zakresie. Jednak stymulacja serca nie jest zjawiskiem fizjologicznym i jako taka również może się przyczyniać do pogorszenia wydolności serca. Dlatego niezwykle ważny jest zarówno przemyślany wybór układu stymulującego dostosowanego do istniejących zaburzeń chronotropizmu i przewodzenia, jak i optymalne zaprogramowanie urządze-nia. Niekorzystna, a wręcz szkodliwa stymulacja komorowa z okolicy koniuszka prawej komory powinna ustąpić miejsca bardziej fizjologicznej stymulacji z okolicy przegrody między-komorowej czy drogi odpływu prawej komory oraz stymulacji resynchronizującej z udziałem elektrody lewokomorowej.

Dlaczego warto stymulować pęczek Bachmanna? Rozważania elektrokardiograficzne i kliniczne

“…Couple of years ago Bąkowski and Wożakowska-Kapłon [4] have described the case of a patient with compromised systolic function and benign atrioventricular conduction abnormalities in the form of 1 st degree atrioventricular block implanted with a dual chamber ICD. Our case represents another example of the possibly deleterious effects of the right atrial appendage pacing, and expands the issue to include patients with normal left ventricular function.…”