Bir Yaşam Sahnesi Olarak Sokak Algısının Kullanıcılar Gözünden Okunması: Ankara ve İstanbul Sokaklarından Tespitler

Abstract

Kent kimliği açısından da önem taşıyan kentsel mekân olarak değerlendirilen sokaklar, fiziksel, mekânsal, tarihi, kültürel ve görsel özellikleri ile insanların algılarını etkilemektedir. İnsanların sokağa ilişkin algıları olumsuz yönde olduğunda, sokağın ve kentin anlaşılabilirliği de düşük düzeyde olmaktadır. Dolayısıyla sokak algısı, kentsel müdahaleleri yönlendiren belirleyici bir dinamiktir. Araştırmada, kent kimliği ve kentsel yaşam açısından önemli olan sokakların fiziksel özelliklerinin kentsel mekân zenginliği ve kentsel tasarım çalışmalarındaki önemini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, İstanbul ve Ankara kentlerinden seçilen 20 sokak için mekânsal algı analizi yürütülmüştür. Alanı ziyaret etmiş olan 170 katılımcı ile tanıma testi yöntemi kullanılarak mekânsal algı değerlendirmesi yapılmıştır. Test sonucunda, sokakların tanınmasında etkili olan fiziksel özellikler tespit edilmiştir. Belirlenen 20 sokak içerisinden 13 tanesi tanınırken, 7 tanesi ise kullanıcılar tarafından tanınmamıştır. Sokakların tanınmasına en fazla etki eden nitelik bina cepheleridir. Farkı cephe düzenlemelerine sahip olan sokakların tanınma oranları da yüksek olmuştur. Çalışma sonucunda elde edilen tüm bulgular değerlendirilerek kentsel mekân algısının artırılmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir.