Bazı Bitki Ekstraktlarının Börülce Tohum Böceği [Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Chrysomelidae)] Erginlerine Etkileri

Abstract

Bu araştırma tarçın Cinnamomum cassia (Blume), defne Laurus nobilis L., karanfil Syzygium aromaticum (L.) ve biberiye Rosmarinus officinalis L. bitkilerinden elde edilen ekstraktların, Callosobruchus maculatus F. erginlerine karşı kontakt ve yumurta bırakmayı engelleme etkilerini tespit etmek için yapılmıştır. Denemeler ve stok kültür yetiştirmeleri Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Entomoloji laboratuvarı ve 30˚C sıcaklık, % 60-70 orantılı nem ve karanlık ortamdaki iklim kabininde 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. İnsektisit etki çalışmaları, ekstraktların beş konsantrasyonu (%0.625, 1.25, 2.50, 5, 10 w/w), yumurta bırakmayı engelleme çalışmaları ise ekstraktların üç konsantrasyonu (%0.625, %1.25, %2.50 w/w) kullanılmıştır. Kontak etki çalışmalarında, ekstraktların artan konsantrasyonları, 24 saat sonunda ölüm oranlarının artışına sebep olmuştur. Laurus nobilis L.'in LC 50 ve LC 90 değerleri sırasıyla % 2.02 ve % 33.73; S. aromaticum'un ise % 3.78 ve % 37.20 olduğu tespit edilmiştir. Cinnamomum cassia ve R. officinalis ekstraktlarının kontakt toksisitesi oldukça düşük bulunmuştur. Yumurta bırakmayı engelleme etkisinin tespitinde püskürtme kulesi kullanılarak nohut daneleri üzerine 2 ml ekstrakt püskürtülmüş, kurutulan danelerin bulunduğu petriye yeni çıkan bir çift ergin bırakılmıştır. Konsantrasyon artışına bağlı olarak yumurta bırakmayı engelleme oranı artmıştır. Bitki ekstraktlarının yumurta bırakmayı engelleme oranı %2.50 konsantrasyonda en yüksek C. cassia (% 43)'da, en düşük R. officinalis (% 25)'te görülmüştür.