Bu çalışmada “Nisâ’ Sûresi 34-35. Âyetler Özelinde Kur’ân Âyetlerini Bağlamında Okumak” konusu işlenmektedir. Çalışmanın problemi, söz konusu âyetleri bağlamından, muhtevasındaki kavramlardan ve Hz. Peygamber’in (s.a.s) bu âyetlerle ilgili uygulamalarından kopuk okumanın başta aile olmak üzere sosyal yapıda bir dizi sorunlara yol açmasıdır. Çalışmanın amacı, Nisâ’ sûresi 34-35. âyetleri, bu âyetlerin bağlamını ve muhtevasındaki kavramları dikkate alarak incelemek, Hz. Peygamber’in zikredilen âyetlerle ilgili uygulamalarını ortaya koymak ve söz konusu âyetlere dair güncel yaklaşımları tahlil etmektir. Araştırma, mezkûr âyetlerle sınırlı tutulmuştur. Çalışma, nitel bilgi toplama yöntemlerinden yazılı doküman incelemesine dayanmaktadır. Bu bağlamda, literatür taramasından elde edilen veriler, tarihsel arka plan da dikkate alınarak incelenmekte ve bütüncül bir bakış açısıyla metin analizine tabi tutularak değerlendirilmektedir.
Kur’ân âyetlerinin anlaşılmasında sebeb-i nüzul, muhkem-müteşâbih, nâsih-mensûh, vucûh-nezâir, siyâk-sibâk gibi Kur’ân ilimlerinin yanı sıra ilgili âyetlerin muhtevasındaki kelime ve kavramların da büyük önemi vardır. Çünkü insan zihnindeki bir düşünce, ancak kelime ve kavramlar aracılığıyla karşılık geldiği anlama uygun bir düzene kavuşur. Bir başka ifade ile zihindeki düşünceler, kavramlar sayesinde hayat bulurlar. Ayrıca her yeni düşünce, kavramsal bir faaliyetin sonucunda ortaya çıkar. Bu önemine istinaden, araştırmamıza konu olan Nisâ’ sûresi 34-35. âyetlerin sağlıklı bir şekilde anlaşılması adına muhtevalarında bulunan ḳavvâm, nüşûz, ḍarb, şiḳâḳ ve ıṣlaḥ kavramlarının etimolojik açıdan irdelenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede Arapçada ḳvm kök harflerinden türetilmiş mübalağalı ism-i fâil olan ḳavvâm, “tüm samimiyetiyle koruyup gözeten, bir konu üzerinde titizlikle duran, iyileştiren, yöneten ve işleri çekip çeviren” anlamlarına gelmektedir. Aile hukukuyla yakın ilişkili bir kavram olan nüşûz, “kadın veya erkeğin evlilik ve aile hukukuna riayet etmemesi, evlilik ve aile birliğini sürdürmeyi zorlaştıracak ya da engelleyecek düzeyde geçimsizlik sergilemesi, karı-kocanın birbirlerine karşı görevlerini ihmal etmeleri, eşlerin birbirlerine kötü muamelede bulunmaları” demektir. Bu haldeki erkeğe nâşiz, kadına da nâşize denir. Arapçada ḍrb fiili sözlükte “(el, âsâ, kılıç vb. şeylerle) vurmak, dövmek, para basmak, hareket etmek, yolculuğa çıkmak, hızlı hızlı yürümek, (bir görev) üstlenmek, yerine getirmek, (bir şeyden) elini çekmek, vazgeçmek, (rızık aramak için) seyahat etmek, (birini yaptığı bir şeyden) engellemek, nikâhlamak, bir şeyi bir şeye karıştırmak, misal vermek, açıklamak (akrep) sokması, (kalp) çarpması, (denizin) dalgalanması” gibi anlamlara gelmektedir. Arapçada şḳḳ fiilinden türetilen şiḳâḳ da “eşlerin karşılıklı geçimsizliği ve anlaşmazlığı” demektir. Arapçada ṣlḥ fiilinden türetilmiş olan ıṣlâḥ ise “bozuk/düzensiz olan bir işi düzeltmek veya daha iyi hale getirmek, elverişli duruma getirmek” anlamlarına gelmektedir. Bu doğrultuda Nisâ’ sûresi 34 ve 35. âyetlerde geçen kelime ve kavramlara mütercimler şu manaları vermişlerdir: Ḳavvâm: İdareci ve hâkim, hâkim, yönetici, koruyup gözetici, koruyup kollayıcı, sorumlu, amir, reis, koruyucu. Nüşûz: Fenalık, geçimsizlik, şer, serkeşlik, hırçınlık, kötü niyet, (evlilik yükümlülüklerini reddederek) başkaldırmak, dik başlılık. Ḍrb: Dövmek, cezalandırmak, hafifçe dövmek, tokat atmak, geçici olarak evden uzaklaştırmak, bir süre bırakıp terk etmek, kısa süreli uzaklaşmak. Şiḳâḳ: Eşlerin arasının açılması, anlaşmazlık doğması, eşlerin ayrılması, eşler arasındaki anlaşmazlığın boşanma noktasına varması. Iṣlâḥ: Barışmak, barıştırmak, uzlaştırmak, arayı düzeltmek, çözüme kovuşturmak. Görüldüğü üzere bu kavramlara müellif ve mütercimler tarafından yüklenen manalar farklılık arz etmektedir. Sözü edilen farklılıklar ise ilgili âyetlerin çok farklı bir biçimde anlaşılmasına ve yorumlanmasına sebep olmaktadır. Hatta bu yorumlara dayalı uygulamaların, başta aile olmak üzere sosyal yapıda ciddi sorunlara neden olduğu gözlemlenmektedir.
