Bağimsizlik Sonrasi Türk Cumhuri̇yetleri̇nde Yabanci Sermayeni̇n Temel Beli̇rleyi̇ci̇leri̇ Ve Ekonomi̇k Büyüme İli̇şki̇si̇

Abstract

Bilal ÖZEL 2 ÖZET Orta Asya; 1917 yılında dönemin Çarlık Rusya"sının Bolşevik ihtilali ile Sovyetler Birliği olarak tarih sahnesine gelmesi ile birlikte Demir Perde adı verilen blok oluşmuştur. Türk Cumhuriyetleride bu perdenin en kapalı kısımlarından birini oluşturmaya başlamıştır. Asya stepleri bu karanlık dönem bitene kadar ekonomik olarak incelenme fırsatını hiç yakalayamamıştır.1990"lardan sonra bağımsızlıklarına kavuşmayı başaran ve daha sonraları literatürde Bağımsız Devler Topluluğu olarak adlandırılacak olan bu ülkeler; planlı bir ekonomik sistem ile büyüyen yeni yöneticilerinin Serbest Piyasa ekonomisi "ne adapte olmak için geliştirdikleri politika denemelerine şahit olmuştur.Yeni baştan düzenlenen ekonomik yapıları ve yetersiz yatırım kabiliyetleri bu ülkeleri yabancı sermayeyi temin etmeye itmiş ve dünyada gelişmiş ülkeler tarafından paylaşılan pastadan pay alabilmek için türlü reformları hayata geçirmişlerdir. Çalışmanın amacı ekonomik büyümeyi temel alan yeni kurulun bu Türk Devletlerinin bağımsızlıklarının ardından bu hedefe ulaşmada Yabancı Sermayenin temel belirleyicilerini tespit etmek ve gelen bu yabancı yatırımların diğer geçiş ekonomilerinden ziyade Türk Cumhuriyetleri olan Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan ekonomilerine etkilerini analitik olarak incelmektir. Granger nedensellik testi kullanılarak 1990 ile 2010 yıllarını kapsayarak yapılan analiz sonucunda doğrudan yabancı sermaye yatırımları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki durumları incelenen Türk Cumhuriyetlerinde Azerbaycan dışında herhangi bir nedenselliğe rastlanmamıştır.