Annelere Verilen Eğitimin Tamamlayıcı Beslenme Üzerine Etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, diyetisyen tarafından verilen kapsamlı bir tamamlayıcı beslenme eğitiminin annelerin bilgi düzeyi ve tamamlayıcı beslenme uygulamaları üzerine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
 Bireyler ve Yöntem: Araştırmaya henüz tamamlayıcı beslenmeye başlamamış 3-5 aylık bebeği olan 83 anne dahil edilmiştir. Katılımcılar eğitim grubu (n=42 anne ve bebek) ve kontrol grubu (n=41 anne ve bebek) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Verilerin toplanmasında sosyo-demografik özellikler ve tamamlayıcı beslenme konusundaki bilgi düzeyine yönelik soruları içeren anket formu kullanılmıştır. Eğitim grubundaki annelere ilk görüşmede tamamlayıcı beslenme hakkında bilgisayar destekli bir eğitim ve bilgilendirici bir kitapçık verilmiştir. Kontrol grubundaki anneler ise rutin poliklinik izlemlerinde bilgilendirilmiş ve poliklinikte kullanılmakta olan broşür verilmiştir. Anneler tamamlayıcı beslenmeye başladıklarında yapılan 2. görüşmede annelerin tamamlayıcı beslenmeye başlama nedenleri ve bebeklerine ilk olarak verdikleri tamamlayıcı besinler sorgulanmıştır. Tamamlayıcı beslenmeye başladıktan 3 ay sonra yapılan 3. görüşmede ise tamamlayıcı beslenme bilgi düzeyine yönelik sorular tekrarlanmıştır.
 Bulgular: Eğitim grubundaki annelerin tamamlayıcı beslenme bilgi düzeyi puanlarının kontrol grubundan daha yüksek olduğu saptanmıştır (eğitim: 20.0, kontrol: 14.0 puan, p<0.001). Ayrıca eğitim grubundaki annelerin tamamlayıcı beslenme bilgi düzeyi puanlarının ilk görüşmeye göre 3. görüşmede anlamlı şekilde arttığı belirlenmiştir (ilk görüşme: 13.0, 3. görüşme: 20.0 puan, p<0.001). Ek olarak eğitim grubunda tamamlayıcı beslenmeye 6. ayda başlayan annelerin oranının kontrol grubundan daha yüksek olduğu görülmüştür (eğitim: %64.3, kontrol: %17.1, p<0.001). Eğitim grubunda tamamlayıcı besinlere tuz ve şeker ekleme oranı da kontrol grubundan daha düşük bulunmuştur (p<0.05).
 Sonuç: Annelerin tamamlayıcı beslenme konusunda bilgi düzeylerinin artırılması ve yanlış uygulamaların önlenmesi için çocuk sağlığı izlemlerinde uygun süre ayrılarak, görsel sunularla birlikte yazılı bilgi notlarının kullanılması önemlidir.

Yedi-24 Aylık Bebeği Olan Annelerin Tamamlayıcı Beslenmeye İlişkin Bilgi ve Uygulamaları: Hastane Tabanlı Bir Araştırma

“…Şahin ve ark. 'nın (2020) yaptıkları çalışmada tamamlayıcı beslenme konusunda eğitim verilen annelerin tamamlayıcı beslenmeye 6. ayda başlama oranlarının kontrol grubuna göre anlamlı derecede daha yüksek olduğu bildirilmiştir (7). Ayrıca çalışmada, eğitim durumu lise ve üzeri olan annelerin, emzirme ve tamamlayıcı beslenme konusunda eğitim alma durumunun diğer annelere göre anlamlı derecede yüksek olduğu görüldü.…”

“…Ülkemizde de tamamlayıcı beslenme uygulamalarında her yeni gıdanın teker teker en az 2-3 gün aralıklarla eklenmesi gerektiği önerilmektedir (7,32). Çalışmamızda ise annelerin sadece yarıya yakınının üç gün bekleme kuralını uyguladığı görülmüştür.…”

“…Tamamlayıcı beslenme uygulamaları bebeklerde optimal büyümeyi sağlamak için önemliyken, uygunsuz tamamlayıcı beslenme uygulamaları ise bebeklerde ve çocuklarda hastalık ve ölüm riskini artırır (5,6). Altıncı aydan sonra başlanılması önerilen tamamlayıcı beslenmeye erken ya da geç başlanılması, bebek ve çocuk sağlığını olumsuz etkilemektedir (7). Ayrıca, bebeğin büyümesinin gecikmesinde en önemli nedenler arasında yer almaktadır (8).…”