ÖZET
Giriş: Düşük molekül ağırlıklı heparinler, venöz tromboembolizmin
profilaksisinde ruhsatlıdır ancak arteriyel trombozun profilaksisinde
yoktur. Bu çalışmada sıçan modelinde postoperatif düşük molekül
ağırlıklı heparin tinzaparinin uygulanmasının arteriyel tromboz
oranına etkisinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Yöntemler: On altı erkek Wistar Albino sıçanın sağ femoral
arterleri transvers olarak kesildi ve daha sonra sürekli dikişle onarıldı.
Sekiz sıçana ameliyat sonrası üç gün boyunca 175 IU/kg/gün
tinzaparin verilirken, geri kalan sekiz sıçana tinzaparin verilmedi. Tüm
sıçanlar ameliyat sonrası dördüncü günde tekrar ameliyata alınana
kadar damar dolaşımı, kanama ve hematom açısından günlük olarak
kontrol edildi. Vasküler açıklığı araştırmak ve histopatolojik inceleme
için onarılan femoral arterden bir vasküler doku örneğini çıkarmak için
yeniden ameliyat yapıldı. Tinzaparinin etkinliğini göstermek amacıyla
anti-faktör Xa aktivitesinin saptanması için de bir kan örneği alındı.
Bulgular: Postoperatif üç günlük takipte tinzaparin uygulanan
sıçanların hiçbirinde damar dolaşım bozukluğu saptanmazken,
tinzaparin tedavisi uygulanmayan iki sıçanda (%25) damar dolaşım
bozukluğu tespit edildi. Her iki gruptaki sıçanların hiçbirinde cerrahi
bölgede kanama veya hematom gelişmedi. Postoperatif dönemde
tinzaparin uygulanan sıçanlarda anti-faktör Xa aktivitesinin, tinzaparin
uygulanmayan sıçanlara göre anlamlı derecede yüksek olduğu görüldü
(p<0,001). Histopatolojik incelemede tinzaparin tedavisi gören yalnızca
bir sıçanda (%12,5) ve tinzaparin tedavisi uygulanmayan yedi sıçanda
(%87,5) femoral arter insizyon hattında trombüs ve fibrin oluşumu
saptandı (p˂0,001). Hiçbir grupta intimal hiperplazi saptanmadı ancak
her iki grupta da karışık tipte inflamatuar hücre infiltrasyonu ve sütür
çevresinde endotelyal ve fibroblastik aktivite dikkat çekti.
Sonuç: Sıçan modelinde postoperatif subkutan 175 IU/kg/gün
tinzaparin uygulamasının arteriyel cerrahi girişimlerde arteriyel
tromboz oranını etkili bir şekilde azalttığı görüldü.
Anahtar Kelimeler: Arteriyel tromboz, düşük molekül ağırlıklı
heparin, tinzaparin