Almanya Türklerinin Dil Tutumları Üzerine Toplumdilbilimsel Bir Araştırma

Abstract

Almanya'da yarım asrı geride bırakarak misafir konumundan yerleşik duruma geçen Türk toplumu, bu süreç zarfında sosyal, ekonomik ve kültürel bakımdan büyük değişimler yaşamıştır. Hâkim toplumun baskın kültürü sebebiyle uğradıkları değişimlerin yanı sıra Almanya Türklerinde farklı dilsel tutumlar da ortaya çıkmıştır. Bu dilsel tutumlar, nesiller arası farklılık göstermekle beraber aynı zamanda çeşitli sosyal sınıflara göre de şekil almaktadır. Bu araştırmada, Almanya Türklerinin göç süreçleri sonucunda ortaya çıkan dil tutumları, toplumdilbilim açısından ele alınmıştır. Bu bakış açısıyla Almanya Türklerinin dilsel tutumları; ana dile bakış açısı, Türkçeyi kullanma eğilimi, dil sürdürümü, dil tercihi, dil değiştirimi, Almancaya yaklaşımları, Türkçe hakimiyeti, ağızlara bakış açısı, dil kayması, genç kuşakların Türk edebiyatına yaklaşımları, Türkçe yayınlara eğilim, dil bağlamında entegrasyona yaklaşımları başlıkları altında incelenerek mevcut durum tespit edilmiş ve bu tutumlarda; yaşanılan eyalet, cinsiyet, nesil, doğulan ülke, eğitim durumu, vatandaşlık durumu, medeni hal, aylık gelir durumu, evde kimlerle yaşanıldığı, Almanya'da kalma süresi, eşin ve çocukların vatandaşlık durumu, katılımcının ve eşin konuşabildiği diller değişkenleri açısından tespit edilen farklılıklar ve bu değişkenlerin mevcut tutumlardaki etkileri ortaya konmuştur.