Aleksander z Malonne – persona mixta. Wojowniczy biskup na krańcach chrześcijańskiego świata i jego kronikarski portret

Abstract

Aleksander z Malonne -persona mixta. Wojowniczy biskup na krańcach chrześcijańskiego świata i jego kronikarski portret* Zarys treści: Autor omawia fragment kroniki mistrza Wincentego (ks. 3, rozdz. 8-9) poświęcony biskupowi płoc-kiemu, Aleksandrowi z Malonne (1129-1156) i jego zaangażowaniu w militarną obronę Kościoła mazowieckiego przed atakami pogańskich Prusów. Porównawcza analiza tego portretu ukazuje dobrą orientację Wincentego we współczesnym kronikarzowi dyskursie nad obecnością osób duchownych w sferze militarnej, a zwłaszcza rozeznanie kronikarza w argumentacji legitymizującej orężną aktywność biskupów. Analizowany fragment zdradza znajomość pism Bernarda z Clairvaux, szczególnie inspirację dziełem Liber ad Milites Templi de laude novae militiae, w któ-rym Wincenty znalazł dodatkowy argument uzasadniający wizję podwójnej natury biskupa -rycerza i kapłana. Dwa ciała biskupaPrzynajmniej od czasów Ernsta H. Kantorowicza historycy przywykli wyróżniać ideowe komponenty ludzkich portretów, literackich czy artystycznych, oraz kategoryzować je według przynależno-ści do dwóch różnych porządków, boskiego i ludzkiego, spajanych jednak w jednym, niepodzielnym "mistyczno-politycznym ciele". Owe kategorie są szczególnym przedmiotem zainteresowania historyków kierujących swą uwagę ku sakralnym wymiarom władzy monarszej, znacznie rzadziej natomiast Studia Źródłoznawcze, t. LV p-ISSN