Aksiyomatik Tasarim ile Tedarikçi Seçimi: Bebek Mamasi Üretimi için Türkiye'de Bir Uygulama

Abstract

Günümüz dünyasında araştırmacılar, üretim süreçlerini iyileştirmek ve daha düşük maliyet değerleri ile üretim yapmak için daha fazla çalışmaktadırlar. Bu amaçlara yönelik olarak birçok analitik ve sezgisel yaklaşım önerilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye'de pazarın en büyüklerinden biri olan bir bebek maması üreticisi için tedarikçi seçim problemi ele alınmaktadır. Gıda üretimi insan hayatı için büyük önem taşımaktadır; bebek formüllerinin üretimi ve bu süreçle ilgili kararlarsa daha da önemlidir. Literatürde bu önemli probleme ilişkin bir çalışma bulunmamaktadır. Çözüm prosedürü boyunca, tedarikçi seçiminde hem nitel hem de nicel faktörlerin birlikte değerlendirilmesini sağlayan Bulanık Aksiyomatik Tasarım (AD) kullanılmıştır. Bu çalışma kapsamında, bulanık ve kesin bilgilerin birlikte değerlendirilebilmesine izin verdiği için, diğer Çok Kriterli Karar Verme yöntemlerine kıyasla daha avantajlı olan AD'nin ikinci aksiyomu olan bulanık bilgi aksiyomu kullanılmış ve tedarikçilere, hiyerarşik bir değerlendirme sunulmuştur. Anahtar Kelimeler-tedarik zinciri yönetimi, tedarikçi seçimi, çok kriterli karar verme, aksiyomatik tasarım.

Transportation mode selection for hazardous materials transportation using weighted fuzzy axiomatic design method

“…[22] eklemeli üretim sürecinin seçiminde bulanık aksiyomatik tasarım yöntemini kullanmışlardır. Batur ve Özyörük [23] bebek maması sektörü için tedarikçi seçiminde bulanık aksiyomatik tasarım metodunu kullanmışlardır. Çalışmalarında yer alan bazı ölçütlerde dilsel, bazılarında ise sayısal değişkenler olduğundan hem aksiyomatik tasarım yöntemi hem de bulanık aksiyomatik tasarım yöntemini kullanmışlardır.…”

Üniversite tercihinin bulanık aksiyomatik tasarım ile değerlendirilmesi

“…Klasik AHP yönteminde karar vericiler sonuçları hesaplayabilmek adına Satty'nin [1][2][3][4][5][6][7][8][9] skalasını yani gerçek sayıları kullanmakta ve bu durum değerlendirme sürecini zorlaştırmakla beraber belirsizliklere yol açmaktadır. Bu nedenle akademik çalışmalarda karar verme sürecindeki belirsizlikleri bulanık mantık yöntemi kullanarak gidermek mümkün hale gelmiştir.…”

“…Bu şekilde eğitimini aldığı teorik bilgilerini birçok firmada pratik bilgiye dönüştürebilir. Üniversite seçim probleminde bulanık aksiyomatik tasarım uygulamasına rastlanmamış fakat bu yöntemin kullanıldığı bir beyaz eşya üreticisi [6] ve bir bebek maması üreticisi için tedarikçi seçim problemlerinden faydalanılmıştır [7].…”