Akılcı olmayan ilaç kullanım davranışları: Ankara’da üç ilçe örneği

Abstract

Akılcı olmayan ilaç kullanımının olumsuz etkilerinin önüne geçilebilmesi için toplumun ilaç kullanım özelliklerinin araştırılmasına yönelik bilimsel çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı; Ankara il merkezinde üç ilçedeki bazı aile sağlığı merkezlerine başvuran 18 yaş üstü kişilerin ilaç kullanım özelliklerinin değerlendirilmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma, Ankara il merkezinde üç ilçedeki bazı aile sağlığı merkezlerine başvuran 18 yaş üstü 1990 kişinin katılımıyla anket formu uygulanarak yapılmıştır. Bulgular: Katılımcıların yarısından daha azı bir sağlık sorunuyla karşılaştıklarında sağlık kuruluşuna başvurduğunu belirtmiştir; %78.6'sı evde ilaç bulundurmaktadır ve bunların %40.3'ü ağrı kesicilerdir. Katılımcıların %60.9'u ilaçların kullanma talimatını okuduğunu, %56.9'u reçete ile alınan ilaçları tam olarak kullandığını söylemiştir. Katılımcılardan 55 yaş ve üzerindekilerin %68.9'u, kadınların %63.0'ı, evli olanların %63.3'ü, okuryazar olmayanların %71.2'si, ev kadınlarının %70.6'sı, aylık toplam geliri 1001 TL ile 1500 TL arasında olanların %68.9'u, hanesinde sürekli ilaç kullanan olan katılımcıların %68.8'i doktora istediği ilacı yazdırmayı talep ettiğini belirtmiştir (p<0.05). Sonuç: Bu çalışmada, katılımcıların yaklaşık yarısının herhangi bir sağlık sorunu olduğunda sağlık kuruluşuna başvurmadığı, azımsanamayacak bir kısmının ise evdeki ilaçları kullanma, bitkisel/geleneksel yöntem kullanma gibi yollara başvurduğu saptanmıştır. Akılcı ilaç kullanım ilkeleriyle bağdaşmayan bu gibi davranışların önüne geçilebilmesi için toplumu oluşturan bireylere akılcı ilaç kullanımına yönelik halk eğitimlerinin yapılması gerekmektedir.

Rational Use of Drugs Among Inpatients and Its Association with Health Literacy

“…In our study, 20.8% of the patients reported that they could have prescriptions based on recommendations of relatives/friends. This rate was 45% in Ankara (5). Different study groups might explain the differences in results.…”

“…In a study conducted in Malaysia, it was found as 15% (19). İlhan et al (5) reported that the percentage of people who kept medications at home was 78.6% and 40% of such medications were analgesics, 19% were flu drugs, 15% were for stomach problems and 14% were antibiotics. The percentage of people who use drugs without consulting to a physician was 76.4% in Manisa and 71.5% in Ankara and most of these drugs were analgesics which is similar to our study (7,14).…”

“…Regarding storage of the drugs that should be stored at room temperature, more than half of the participants stored their drugs in appropriate conditions however this percentage drops to 30% when it comes to drugs that require a cold chain. A study conducted by Ilhan et al (5) reported that most of unused drugs (60%) were stored in fridges. It is very important that drugs should be stored as instructed as recommended by the physician in order to maintain their mechanisms of action.…”

“…WHO estimates that more than half of all medicines are prescribed, dispensed or sold inappropriately, and that half of all patients fail to take them correctly (4). From an individual point of view, habits for medication use are affected by physicians' recommendations of as well as the individual's sociodemographic and social status (5).…”

“…Although Turkey is one of the first countries to have an infrastructure for RUD, many local and nationwide studies have found that the public is not sufficiently informed about RUD and does not follow RUD principles (10,11). When a person gets sick, he/ she can use the already available drugs at home based on their previous experience with similar symptoms or ask drugs from friends or directly buy from the pharmacy and use such drugs in doses and time periods different from those that a physician would recommend (5,10,12,13). Such approaches can lead to serious medical consequences.…”