ÖzetBu araştırmada, katyon değiştirebilme yeteneğinde olan zeolitin Nil tilapia (Oreochromis niloticus)'nın kas, karaciğer, solungaç ve böbrek dokularında kurşun birikimi üzerine etkileri incelenmiştir. Balıklar 0.1 mg/l Pb, 0.1 mg/l Pb+0.1 g/l zeolite, 0.1 mg/l Pb + 0.2 g/l zeolite ve 1.0 mg/l Pb, 1.0 mg/l Pb + 0.1 g/l zeolit ve 1.0 mg/l Pb + 0.2 g/l zeolit konsantrasyonundaki karışımının etkisine 10, 20 ve 30 gün sürelerle bırakılarak doku ve organlardaki kurşun birikimi atomik absorbsiyon spektrometresi ile belirlenmiştir. Çalışılan dokularda kurşun birikimi ortam derişiminin ve sürenin uzamasıyla artmıştır. Tüm dokularda kurşun birikimi 10, 20 ve 30 günlerde 0.1 ve 1.0 mg/l kurşun konsantrasyonlarında istatistiksel olarak önemli olduğu saptanmıştır. En yüksek kurşun birikimi böbrek dokusunda oluşmuş, bunu solungaç, karaciğer ve kas dokusu izlemiştir. Etkide kalınan tüm sürelerde O. niloticus'un dokularında kurşun birikimi zeolitin varlığında azalmıştır. Denenen tüm karışımlarda (kurşun + zeolit) zeolit O. niloticus'un böbrek ve karaciğer dokularında kurşun birikimini önemli ölçüde azaltmıştır.
Anahtar sözcükler: Kurşun, Zeolit, Birikim, Oreochromis niloticus
The Effect of Zeolite on Reduction of Lead Toxicity in Nil Tilapia(Oreochromis niloticus Linnaeus, 1758)
SummaryIn this study, effects of cation exchanger zeolite on the accumulation of lead in muscle, liver, gill and kidney of Nile tilapia (Oreochromis niloticus) were investigated. The fish were exposed to 0.1 mg/l Pb, 0.1 mg/l Pb + 0.1 g/l zeolite, 0.1 mg/l Pb + 0.2 g/l zeolite and 1.0 mg/l Pb, 1.0 mg/l Pb + 0.1 g/l zeolite and 1.0 mg/l Pb + 0.2 g/l zeolite mixtures for 10, 20 and 30 days, lead accumulation in tissues were measured by atomic absorbtion spectrophotometry. Lead accumulation increased with increasing concentrations of lead in the medium and with increasing periods of exposure tissues studied. All tissues lead accumulation was found to be statistically significant in the 0.1 and 1.0 mg/l of lead concentrations at 10, 20 and 30 days. Highest accumulation occurred in the kidney followed by gill, liver and muscle. In all exposure period, accumulation of lead in whole tissues of O. niloticus decreased in the presence of zeolite. In both mixed exposure (lead + zeolite) concentrations, zeolite significantly reduced the accumulation of lead in the kidney and liver of O. niloticus.