1944 Irkçilik-Turancilik Davasi Ve Basindaki̇ Tartişmalar

Abstract

İkinci Dünya Savaşı döneminde Türkiye'nin yürüttüğü dış politika ve dönemin uluslararası politik koşulları, pek çok noktada iç politikaya ilişkin kararların ve uygulamaların da temel belirleyicisi olmuştur. Bu çerçevede siyasal iktidarın, özellikle savaş döneminde aktif hale gelen ve basın da dahil pek çok alanda etkinlik gösteren Turancı harekete karşı tutumu da ülkenin dış politikadaki manevralarına ve uluslararası konjonktüre bağlı olarak gelişmiştir. Almanya'yla kurulan dostane ilişkiler ve Almanya'nın savaşta aldığı galibiyetler bağlamında Turancı hareketin 1943 yılının sonlarına kadar resmî ideoloji tarafından hoşgörüyle karşılanması, hatta bizzat hükümet çevrelerinde destek bulması; buna karşın Almanya'yla ilişkilerin kesildiği 1944 yılında Turancı hareketin de beklenmedik bir şekilde tasfiye edilmesi bu etkiyi açıkça ortaya koymaktadır. Turancı çevrelere yönelik bu tasfiye süreci Alman yanlısı ve Turancı yayınların teker teker kapatılmasıyla başlamış, Sabahattin Ali-Nihal Atsız davası sonrasında gelişen gözaltı ve tutuklamalar ve son olarak 'ırkçılık-Turancılık davası'yla devam etmiştir. Bu çalışmada, Mayıs 1944'te başlayıp Mart 1947'de sona eren ve Türk siyasi literatürüne 'ırkçılık-Turancılık davası' olarak geçen davanın dönemin yazılı basınında ele alınış biçimi incelenmiştir. Çalışmanın amacı, Türk siyasi tarihinin önemli gelişmelerinden biri olan ırkçılık-Turancılık davası ve bu dava etrafında gelişen olayların dönemin iç ve dış siyasetiyle olan bağını ortaya koymak; ulusal gazetelerin bu davaya yaklaşımı çerçevesinde dönemin basın-iktidar ilişkilerine ışık tutmaktır. Tarihsel betimleyici analiz yöntemi ile hazırlanan çalışmada ilgili dönemde yayımlanan ulusal gazetelerden Akşam, Cumhuriyet, Tan, Tanin, Ulus, Vakit gazeteleri taranmış, konu ile ilgili haber ve köşe yazıları analiz edilmiştir.