18. Yüzyılın İlk Yarısında İçel ve Antalya Sahillerinde Ticaret

Abstract

Özet: Osmanlı Devleti'nde 18. yüzyılın başlarından itibaren özellikle dış ticarette ve taşımacılıkta Fransızların üstünlüğü olsa da, iç ticaret yerli tüccarın kontrolü altındaydı. Fakat bununla birlikte İçel ve Antalya sahilleriyle iç kesimlerinde, Acem tebaası Ermeni tüccarın da yoğun ticarî aktivitesinin olduğu anlaşılmaktadır. Doğu Akdeniz'de Halep ve Adana taraflarından kıyı şeridi boyunca gelen ticaret yolu, İçel ve Alaiye sancak sınırlarını kat ederek Antalya'ya kadar ulaşıyordu. Ayrıca bu sahillerde irili-ufaklı birçok liman ve iskele de mevcuttu. İşte bu limanlar bölgedeki ihracat ve ithalatta önemli bir yere sahiptiler. Bu araştırmada, şimdiye kadar üzerinde fazla durulmadığı anlaşılan İçel, Alaiye ve Antalya sahillerinde, 18. yüzyılın ilk yarısında görülen ticarî hareketliliğe dair genel bir çerçeve çizilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın ana kaynak malzemesini, Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde çeşitli fonlardaki belgeler ve kayıtlar oluşturmuştur. Fakat bu kaynaklarda yeteri kadar sayısal veri bulunmadığı için, elde edilen sonuçların da muğlak olması tabiidir. Ama yine de meseleye dair daha kapsamlı çalışma yapmak isteyenlere bir fikir vermesi açısından, bu araştırmanın öncü bir çaba olabileceği umut edilmektedir.Abstract: Despite the dominance of the French, especially in foreign trade and transportation, domestic trade was under the control of local merchants in the Ottoman State from the beginning of the 18 th century.

Ottoman Customs Registers (Gümrük Defterleri) as Sources for Global Exchange and Interaction

“…It does, however, list the types of goods, usually their quantities, and their customs dues. Summary customs registers were also used by Ensar Köse, among other sources, to discuss Mediterranean commerce in the eighteenth and nineteenth centuries (Köse 2013; see also Köse 2011). Although disappointed in the level of quantitative data in these summarized sources, Köse was able to see from the register which ports traded with which and what goods came over those routes.…”