17-19. Yüzyıllarda Kıbrıs-İçel Deniz Ticareti

Abstract

Kıbrıs adasının, bulunduğu coğrafî konumun bir gereği olarak, Doğu Akdeniz sahillerindeki liman kentleriyle daima yakın irtibatı olmuştur. Adanın Osmanlı Devleti yönetimine girmesinden sonra, İçel sahillerindeki limanlarla da böylesi bir münasebetten söz etmek mümkündür. Ticarî hacimleri bakımından bölgenin büyük limanlarının gerisinde kalsalar da Silifke, Akliman, Gilindire ve Anamur gibi İçel limanlarıyla Kıbrıs arasında, karşılıklı mal alışverişine dayalı bir ticaret vardı. Bu araştırmada öncelikle, söz konusu ticaretin genel seyri ve değişmeler gözden geçirilecektir. Ardından, 1834 tarihli İçel İskeleleri Gümrük Defteri’ndeki ticarî kayıtlar incelenecektir. Bu defterde, adayla karşı sahiller arasında ticaret yapan tüccarın yarısının Kıbrıslı olduğu ve bunların toplam ticarette önemli bir hacme sahip oldukları görülmektedir. Bunun ne anlama geldiği, tüccar sınıfı ve ticarete konu malların vasfında, 19. yüzyıldan itibaren konjonktürel şartlarla irtibatlı değişmelerin olup olmadığı gibi hususlar, yine bu kayıtlara istinaden analiz edilmeye çalışılacaktır. Araştırmanın asıl kaynakları, Osmanlı Arşivi’ndeki belge ve defterlerdir. Bunun yanı sıra, değişik vesilelerle adayı ziyaret etmiş olan seyyahların gözlemlerine bakılmış ve konuyla alakalı ikincil kaynaklardan da yararlanılmıştır.