No abstract

ÖzetÖrgütlerin insan kaynakları yönetimi alanında aldıkları kararların hangi etkenler tarafından şekillendirildiği, bu çalışmanın temel sorusunu oluşturmaktadır. Bu soru, örgüt kuramı literatüründe hakim olan ve uzun zamandır insan kaynakları yönetimi araştırmalarını da etkileyen stratejik seçim kuramı ve kurumsal kuram ekseninde tartışılmaktadır. İradeci yaklaşıma sahip stratejik seçim kuramı doğrultusunda gelişen ve ağırlıklı olarak ABD kaynaklı olan araştırmalar, örgütlerin, kendi stratejik amaçları ile uyumlu insan kaynakları yönetimi uygulamalarını seçtiğini öne sürmektedir. Öte yandan daha çok Avrupa ülkelerinde yürütülen insan kaynakları yönetimi araştırmalarında kurumsal kuram temel alınmakta ve örgütsel davranış üzerindeki kurumsal çevre etkisi önplana çıkarılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, özellikle Türkiye'deki örgütlerin insan kaynakları yönetimi uygulamalarına ilişkin kararlarının nasıl oluştuğunu anlamaya çalışmak ve gelecekteki görgül araştırmalara yönelik önermeler geliştirmektir. Bu çerçevede, stratejik seçim ve kurumsal kuramın argümanları üç farklı analiz düzeyinde incelenmektedir.Anahtar kelimeler : İnsan kaynakları yönetimi, stratejik seçim, kurumsal kuram, Türkiye, örgüt kuramı. The Possible Effects of Strategic Choice and Institutional Determinism on Human Resource Management Practices in Turkey AbstractThe decisions taken by the organizations in human resources management practices are the main question of the study. This question has been discussed in the framework of strategic choice theory and institutional theory which prevail the organization theory literature and also affect the human resource management research for a long time. The USA studies which have been improved according to voluntaristic perspective and strategic choice theory mainly suggest that the organizations select human resource management practices fit with their own strategic posture. On the other hand the human resource management studies mostly in European countries are based on institutional theory and institutional environment effect on the organizational behavior has been highlighted. The aim of the study is try to understand how the decisions concerning the human resources management practices of organizations are generated especially in Turkey and improve future empirical researches oriented propositions. In this context the arguments of strategic choice and institutional theory are examined in three different level of analysis.

Rethinking the State's Institutional Entrepreneurship in Different Policies: A Typology for the Turkish ContextYücel Sayılar (***) (2) Ö z e tYeni kurumsal kuramın liberal sistemde tarafsız, tutarlı, tek tip ve kurumsal alanların dışında bir kurumsal aktör olarak resmettiği devlet kavramının ve devletin kurumsal girişimci rolünün farklı ulusal bağlamlarda ve farklı devlet sistemlerinin hâkim olduğu ülkelerdeki geçerliliği tartışmaya açıktır. Türkiye koşullarından yola çıkarak yapılan çalışmalar incelendiğinde, devletin sahip olduğu kendine özgü siyasa ile birlikte, farklı kurumsal alanlarda farklı motivasyonlarla hareket ettiği gözlemlenmektedir. Bu çalışmada, liberal sistemde kavramlaştırılan devletin kurumsal girişimciliğinden farklı olarak Türkiye'de devletin toplumu kontrol etme ve kaynakların (siyaseten) yeniden dağılımını önceleme biçimde tanımlanan iki boyutla açıklanabilecek şekilde hareket ettiği öne sürülmektedir. Ortaya konan tartışma, devletin kurumsal girişimci rolüne ve gerçekleştirdiği kurumsal işlere yönelik açıklayıcı bir çerçeve geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Dinamik yetenekler çerçevesi, özellikle değişimin hızlı olduğu çevrelerde firmaların sürdürülebilir rekabet avantajını kazanmalarını ve bu avantajı sürdürebilmelerini kaynak temelli görüş ve rekabetçi güçler yaklaşımına göre daha iyi açıklayabilmekte, argümanlarını daha net ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı dinamik yetenekler kavramının stratejik yönetim literatüründe tartışıldığı ilk yıldan bu güne kadar geçen yirmi beş yıllık sürede dinamik yeteneklerin nasıl bir gelişim süreci gösterdiğini, boyutlarındaki değişimlerle birlikte ele alarak incelemek ve alanda ampirik olarak çalışılmamış boşlukları tespit etmektir. Bu çalışmada dinamik yetenekler literatürü iki dönemde incelenmiştir. Dinamik yetenekler görüşünün ortaya çıktığı, boyutlarının kavramsallaştırıldığı ve iki ana akım etrafında şekillendiği ilk dönem 1997 – 2012 yılları arasını kapsamaktadır. İkinci dönemde ise dinamik yetenekler çerçevesinde iki temel akımın birbirine yakınlaştığı, kavramların ve boyutların netleştiği ve artan ampirik çalışmalarla birlikte dinamik yeteneklerin stratejik yönetim literatürünün hakim çerçevesi haline geldiği görülmektedir. Bu çalışmanın dinamik yetenekler çerçevesinin tarihsel gelişiminin açıklanması, gelişim süreci içerisinde kavramların ve alt boyutların evrimleşmesini etkileyen akımların belirlenmesi ve son dönemdeki çalışmalarla birlikte stratejik yönetim literatüründeki konumunun okuyucunun zihninde netleştirilmesi ve alanda ampirik çalışmalarla test edilmesi gereken boşlukları belirleyip okuyucuya önermesi açısından alana katkı yapması beklenmektedir.