No abstract

ABSTRAKTW pracy przedstawiono analizę smukłości 30-letniego niepielęgnowanego drzewostanu brzozy brodawkowatej (Betula pendula Roth.), rosnącego w warunkach siedliskowych boru mieszanego świeżego (BMśw). Materiał badawczy pochodził z trzech działek, będących częścią stałej powierzchni doświadczalnej Katedry Hodowli Lasu, założonej na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice. Badane brzozy brodawkowate charakteryzują się wysoką przeciętną smukłością wynoszącą, s = 1,31 [m/cm]. Stwierdzono, że smukłość jest skorelowania z niektórymi analizowanymi cechami biometrycznymi badanych drzew. Najsilniej związaną ze smukłością cechą jest pierśnica drzewa (d 1,3 ) oraz szerokość korony (d k ). Rosnące w niepielęgnowanym drzewostanie 30-letnie brzozy brodawkowate, ze względu na dużą smukłość są drzewami niestabilnymi, a przez to mogą być mniej odporne na szkodliwe działanie wiatru i śniegu.Słowa kluczowe: hodowla lasu, brzoza brodawkowata, smukłość, wysokość, pierśnica WSTĘP Korzeniewicz, R., Borzyszkowski, W., Szmyt, J., Kaźmierczak, K. (2016). Smukłość 30-letniego niepielęgnowanego drzewostanu brzozy brodawkowatej (Betula pendula Roth.). Acta Sci. Pol. Silv. Colendar. Ratio Ind. Lignar., 15(2), 79-86. DOI: 10.17306/J. AFW.2016.2.10 80 www.forestry.actapol.net/ Brzoza brodawkowata nie należy do gatunków, które wzbudzają duże zainteresowanie badaczy, aczkolwiek jest ważnym składnikiem polskich lasów. Jej udział powierzchniowy w strukturze gatunkowej wynosi około 4,4% (Wyniki…, 2014). Jest to gatunek pionierski, szybko rosnący, który ekologią i wymaganiami siedliskowymi nieco przypomina sosnę zwyczajną, jednakże woli gleby zasobniejsze i bardziej wilgotne (Jaworski, 1994;Jaworski, 2011). Potencjał brzozy brodawkowatej jest duży, wynikający bezpośred-nio z jej szybkiego wzrostu w młodości (Szymański, 1975;Szymański, 1982), wysokiej produktywności w różnych warunkach siedliskowych (Lockow, 1998) i zdolności adaptacyjnej, która pozwala jej pełnić główną rolę w regeneracji lasu (Ceitel i Iszkuło, 2000).Praca uzupełnia wiedzę dotyczącą kształtowania się wybranych cech biometrycznych brzozy brodawkowatej rosnącej w 30-letnim niepielęgnowanym drzewostanie. W pracy przedstawiono ocenę związku pomiędzy smukłością a innymi wybranymi cechami pomiarowymi drzew. Materiał badawczy zebrano ze powierzchni doświadczalnej Katedry Hodowli Lasu założonej przez Profesora Stanisława Szymańskiego. METODYKAPomiary i obserwacje wykonano na części powierzchni doświadczalnej (trzy działki z brzozą brodawkowatą), która została założona na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, Leśnictwo Wielisła-wice, oddział 25h. Siedlisko jest borem mieszanym świeżym (BMśw), wykształconym na glebie bielicowo-rdzawej, porolnej, wytworzonej z polodowcowych piasków luźnych (Szymański, 1975;Szymański, 1982). Pod względem regionalizacji przyrodniczo--leśnej (Kliczkowska i Zielony, 2012) nadleśnictwo jest położone w Krainie Śląskiej (V), Mezoregionie Równiny Oleśnickiej (V.18). Zgodnie z regionalizacją geobotaniczną Matuszkiewicza (2008), teren na...

The study deals with the effects of age and crown position (either dominant or intermediate, as determined by Kraft's social class) on stemwood growth efficiency (GE), which is viewed as the ratio of annual stemwood volume increment of the previous five years to needle volume of the entire tree, in eight even-aged pure stands of Scots pine (Pinus sylvestris L.). The highest GE was observed in the youngest stands, and the lowest in the oldest ones. There was no clear interdependence of GE on the age of intermediate stands. GE was most variable in the youngest, the 25-year-old stand, and was the least variable in the 74-year-old stand. GE in dominant trees was lower in 25-74-and 85-year-old stands and higher in 33-, 44-, 56-, 64-and 93-year-old stands. The GE ratios of dominant trees to intermediate trees in 25-

Kształtowanie się z wiekiem wzrostu i przyrostu drzewa należy do podstawowych badań w leśnictwie (Assmann, 1968;Borowski, 1974). Prace na ten temat były prowadzone w odniesieniu do podstawowych gatunków lasotwórczych, głównie sosny. Dynamiką wzrostu sosen zajmowali się m.in.: Szymański (1963), Żółciak (1963), Ważyński (1967), Borowski i Grochowski (1969), Lemke (1972aLemke ( , 1972bLemke ( , 1984Lemke ( , 1988, Beker (1997), Rymer-Dudzińska (1997, Najgrakowski (1998), Kaźmierczak (2005Kaźmierczak ( , 2013aKaźmierczak ( , 2013b. Wzrost drzewa jest funkcją czasu i czynników śro-dowiska (Šmelko i in., 1992). Krzywą wzrostu drzewa można przedstawić jako funkcję wieku i wyróżnić w jej przebiegu kolejne fazy. Długości faz są zwią-zane z gatunkiem drzewa, jego stanowiskiem biosocjalnym, zabiegami pielęgnacyjnymi prowadzonymi w drzewostanie i jakością siedliska (Assmann, 1968;Borowski, 1974;Jaworski, 2004). Przyrost drzewa będący funkcją czasu można przedstawić grafi cznie w formie krzywej przyrostu, która jest pierwszą BIOSOCJALNE ZRÓŻNICOWANIE WZROSTU I PRZYROSTU 85-LETNICH SOSEN ABSTRAKTCelem pracy było przedstawienie biosocjalnego zróżnicowania wzrostu i przyrostu sosen w drzewostanie ze względu na zajmowane stanowisko drzewa ustalone według kryteriów klasyfi kacji Krafta. W drzewostanie sosnowym na siedlisku boru mieszanego świeżego założono 1-hektarową powierzchnię badawczą, na której rosły 402 sosny. Wszystkie drzewa zanumerowano. Z tablic liczb losowych wylosowano sześć stanowiących numery drzew przeznaczonych do ścięcia. Dla każdego, zgodnie z kryteriami klasyfi kacji Krafta, bezpośred-nio przed ścięciem określono stanowisko biosocjalne. Zróżnicowanie drzew zaprezentowano na podstawie retrospektywnej analizy ich wzrostu i przyrostu. Uzyskane wyniki kształtowania się z wiekiem wysokości, pierśnicy i miąższości oraz przyrostów tych cech u sześciu losowo wybranych sosen zasadniczo potwierdzają wcześniejsze badania. Cechy wymiarowe i przyrostowe były zróżnicowane ze względu na biosocjalną pozycję drzewa. Początkowo różnice były niewielkie i pogłębiały się z wiekiem. Kulminacje przyrostu wysokości i przyrostu pierśnicy nastąpiły we wczesnym okresie życia drzew. Krzywe wzrostu i przyrostu poszczególnych sosen krzyżowały się wielokrotnie zasadniczo do 70 roku ich życia. Największe różnice były w miąższości i jej przyroście. Kulminacja bieżącego przyrostu miąższości nastąpiła jedynie u drzewa reprezentującego drzewostan opanowany.Słowa kluczowe: pierśnica, wysokość, miąższość, przyrost pierśnicy, przyrost wysokości, przyrost miąż-szości, Pinus sylvestris WSTĘP Kaźmierczak, K., Korzeniewicz, R., Borzyszkowski, W. (2016 (Assmann, 1968;Borowski, 1974;Bruchwald, 1999Bruchwald, , 2002Jaworski, 2004). Nawet drzewostan jednowiekowy i jednogatunkowy nie jest zespołem jednakowych drzew, ale zbiorem jednostek o odmiennych cechach, które są wynikiem oddziaływania genetycznego, fi zycznego, biologicznego czy mechanicznego. Sadzonki tego samego gatunku są różne pod względem biologicznym, mają różne możliwości przystosowania się ...