Dylematy koordynacji polityki pieni´˝nej i fiskalnej JeÊli pominàç skrajne poglàdy dotyczàce np. opóênieƒ monetarnych, racjonalnych oczekiwaƒ, czy realnego cyklu koniunkturalnego [Nordhaus, 1975; Friedman, 1975; Romer, 2000], które w ogóle podwa˝ajà skutecznoÊç polityki makroekonomicznej (okreÊlanej równie˝ poj´ciem policy mix dla zaakcentowania wzajemnej zale˝noÊci polityk pieni´˝nej i fiskalnej), to w literaturze istnieje szeroka dyskusja wokó∏ dylematów koordynacji decyzji fiskalnych i monetarnych. Znajduje ona poczesne miejsce nie tylko w g∏ównym nurcie ekonomii, lecz równie˝ w ekonomii instytucjonalnej i naukach politycznych. RównoczeÊnie bogate doÊwiadczenia przynoszà interakcje, jakie wyst´pujà mi´dzy w∏adzà fiskalnà i pieni´˝nà w procesie realizacji polityki makroekonomicznej [Wojtyna, 1996]. Wszystko to sk∏ania do podj´cia analizy, której celem jest: (a) omówienie przedmiotowego i podmiotowego aspektu policy mix na podstawie stanu teorii g∏ównego nurtu; (b) dokonanie selektywnego przeglàdu wyników badaƒ empirycznych, dotyczàcych policy mix w wybranych regionach Êwiata; (c) skonfrontowanie niektórych badaƒ teoretycznych z praktykà, a tak˝e wskazanie na pewne s∏aboÊci testowania empirycznego wykorzystujàcego metody sformalizowane. * Autor jest pracownikiem Instytutu Studiów Politycznych PAN w Warszawie. Artyku∏ wp∏ynà∏ do redakcji w grudniu 2005 r.
Przedmiotem analizy sπ instytucjonalne zasady (regu≥y) polityki ekonomicznej, realizowanej przez rzπd lub bank centralny. W polityce makroekonomicznej moøna wyrÛøniÊ cele, ktÛre sπ mierzalne i traktowane jako zmienne niezaleøne, oraz instrumenty ich realizacji, czyli zmienne zaleøne. Teoria opracowa≥a okreúlone zasady wiπzania stosownych instrumentÛw z przyjÍtymi celami. ZarÛwno w odniesieniu do polityki fiskalnej, jak i polityki pieniÍønej jednπ z analizowanych kwestii sπ relacje komplementarnoúci lub substytucyjnoúci celÛw, ktÛre wymagajπ dokonania wyborÛw czÍsto o pod≥oøu politycznym. W dziedzinie polityki fiskalnej naleøy podkreúliÊ jej podatnoúÊ na zjawisko cyklu politycznego i ograniczenia dyskrecjonalnoúci, w obszarze zaú polityki pieniÍønej na uwagÍ zas≥uguje optymalna kombinacja niezbÍdnej dyskrecjonalnoúci i automatycznych regu≥. W odniesieniu do koordynacji obu rodzajÛw polityki naúwietlenia wymaga wzajemne usytuowanie rzπdu i w≥adz monetarnych, a takøe relacja miÍdzy niezaleønoúciπ tych w≥adz a ich odpowiedzialnoúciπ. Wprowadzenie W sferze regulacji zdominowanej przez paÒstwo mamy do czynienia z kilkoma rodzajami polityki ekonomicznej, wúrÛd ktÛrych poczesne miejsce zajmuje tzw. polityka systemowa. W jej ramach w≥adze paÒstwowe okreúlajπ przede wszystkim swe funkcje i rolÍ w gospodarce, a takøe ustalajπ instytucjonalne zasady (regu≥y) polityki bieøπcej, operacyjnej: pieniÍønej, fiskalnej, przemys≥owej itp. Bieøπca polityka moøe siÍ zmieniaÊ w krÛtkim lub úrednim okresie i jest prowadzona w aktualnie istniejπcych ramach instytucjonalnych, narzucajπcych na Nr 2/2007(2)
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.