This paper contributes to the knowledge of the performativity of accounting by exploring the unexpected consequences of a management accounting and control system (MAC) as designed in a large public organization. In an organization in the Dutch sector of Nursing Homes, Homes for the Elderly and Homecare MAC turns from a system into an actor-network. Rather than being a stable answer machine in the context of decision making or a ready-made tool for performance management by which distant (top) managers and controllers aim to measure and manage performance from time-space distances, MAC is grounded in relations and performatively develops. As such, it becomes multiple. The study shows how the performativity of MAC goes beyond its functionality. Though originating from MAC's functional design, MAC's performativity is not simply about the degree to which it realizes the intentions of its designers, but is about its dynamic relational consequences. Controllers should mediate in the dynamics of MAC so that processes of learning are enhanced and the quality and efficiency of the care practices develop.
SamenvattingIn dit artikel staat de performatieve werking van management accounting en control (MAC) centraal. Performativiteit betekent in dit verband dat accounting niet alleen de werkelijkheid beschrijft en verklaart maar deze ook vorm geeft. Deze performatieve werking wordt nader beschreven aan de hand van een case study van de toepassing van MAC bij Viventium, een grote zorgorganisatie in Nederland. Deze case beschrijft diverse door MAC bewerkstelligde performatieve effecten die varieerden naar gelang de plek in de organisatie en de betrokken personen. Tevens worden er uit de case handvaten afgeleid hoe als management om te gaan met de performativiteit van accounting.
Relevantie voor de praktijkEen relationeel perspectief, waarbij accounting niet slechts een willoos instrument is, maar een 'actor' die vorm geeft aan netwerkverbanden en andersom ook in het netwerk vorm krijgt, biedt meer zicht op de complexiteit van MAC-toepassingen en de performativiteit die ervan uitgaat. Managers dienen hierbij te bedenken dat hun mogelijkheden om deze processen te sturen en te beheersen beperkt zijn. Voor een optimaal gebruik van deze beperkte mogelijkheden doen managers er goed aan het 'in control'-concept in te ruilen voor het 'in charge'-concept en bovendien te kiezen voor een interactieve benadering van MAC waarbij resultaten niet het eindpunt zijn maar het vertrekpunt voor overleg en discussie op zoek naar leerpunten en verbeteringen.
IntroductieDe financiering van de Nederlandse verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg, afgekort aangeduid als de VVT-sector, is in korte tijd fors veranderd (ActiZ 2013; ActiZ 2014a; ActiZ 2014b; BDO 2013). In het beleid dat gericht is op beheersing van de stijgende kosten van langdurige zorg voor ouderen is in Nederland gekozen voor een beleid van gereguleerde marktwerking (Nederlandse Zorgautoriteit 2014). Hierbij heeft de risicovrije financiering op basis van beschikbare capaciteit plaatsgemaakt voor vormen van outputfinanciering, waarbij bedrijfsrisico's zijn overgeheveld van de overheid naar de individuele zorgorganisaties. In de afstemming van hun bedrijfsvoering op deze toename van financiële risico's maken VVT-organisaties in toenemende mate gebruik van meer gedetailleerde management accounting en control (MAC)-toepassingen. Hieraan ligt de veronderstelling ten grondslag dat deze MAC-instrumenten de noodzakelijke stuurinformatie opleveren om risico's tijdig te onderkennen en adequate maatregelen te nemen ten behoeve van de continuïteit van de organisatie.Voornoemde voorstelling van MAC is vooral functioneel van karakter. Hij veronderstelt een instrumentele toepassing van MAC-informatie die de uitkomsten van activiteiten eenduidig in beeld brengt en die het management in staat stelt processen bij te sturen overeenkomstig het vastgestelde beleid. Dat deze voorstelling op z'n minst een beperkte weergave is van wat MAC bewerkstelligt, wordt duidelijk als we de literatuur in ogenschouw nemen die geschreven is vanuit een relationeel perspectief op MAC, waarbij MAC gezien wordt...
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.