Dünya'da her yıl milyonlarca insan iş kazaları nedeniyle yaralanmakta, yaşamını yitirmekte ya da işle ilgili meslek hastalığına yakalanmaktadır. İş kazalarının, meslek hastalıklarının ve olay sonucu ortaya çıkan maliyetlerin azaltılması ve işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma koşullarının oluşturulması, iş güvenliği yönetimiyle mümkündür. İş Güvenliği faaliyetlerinin yönetiminde, iş kazası istatistiki verilerinin incelenip analiz edilmesi yapılacak iş güvenliği çalışmasına yön vermektedir. İş kazası verilerinin analiz edilmesiyle iş güvenliği performansını değerlendirme, kazalardan kaynaklanan riski modelleme ve kaza olasılıklarını tespit etme sağlanabilmektedir. Bununla birlikte, iş kazaları verilerinin risk analizi kaza sıklığı ve etki derecesi açısından ele alınmaktadır. Bu iki göstergenin risk analizi, belirsizlik ve değişkenlikleri ele alan uygun olasılık dağılımlarıyla sağlanmaktadır.Bu çalışmada, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)'dan alınan İç Anadolu Bölgesi inşaat sektörüne ait 2005 -2015 yılları iş kazası verileri, şehir, yaş ve kazaların sebepleri gibi bilgilere göre tasnif edilmiş olup göreceli önemleri ortaya çıkarılmıştır. @Risk programı ile kaza meydana gelme sıklığı ve etki derecesi için uygun olasılık dağılımları ve parametreleri belirlenmiştir. Benzetim yardımıyla yıllık toplam kayıp iş günü riski elde edilmiştir. Daha sonra, en önemli kaza sebepleri için kaza oranı fonksiyonu ve birikimli risk fonksiyonu parametreleri hesaplanmıştır. Belirlenen dağılımlardan hareketle inşaat sektörü için iş kazalarının risk tahmini yapılmıştır. Son olarak, iş güvenliği performansının izlenmesi ve kaza sebeplerinin kontrol atında tutulması adına kontrol grafikleri oluşturulmuştur. Yapılan çalışmada İç Anadolu Bölgesi inşaat sektöründeki toplam kayıp iş günü risk seviyesinde son 2 yılda azalma yaşanmasına rağmen kaza ve kaza kaynaklı iş günü kaybı sayılarının kabul edilemez sayılarda olduğu belirlenmiştir. Ayrıca inşaat işlerinde kişilerin düşmesinin, makine, ekipman ve alet kullanımlarında kontrol kaybının ve maddi araçla ilgili patlama, düşme vb. tehlikelerin çok sık meydana geldiği gözlemlenmiştir. Oluşturulan kontrol grafikleri iş kazası sayılarında yıllara göre genel olarak artan bir eğim göstermiş, özellikle "kontrol kaybı" ile ilgili kazalarda Nisan-Kasım ayları arasında belirgin bir artış olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar inşaat firmalarının kazaları ve etkilerini azaltıcı daha etkin programlar geliştirmesi ve uygulaması gerektiğini göstermektedir. Bu çalışmadaki analiz sonuçları İç Anadolu Bölgesi'ndeki inşaat firmalarının yürürlükte olan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuatları ne derecede uyguladığının bir göstergesi olarak kullanılabilir. Bununla beraber inşaat firmaları ya da diğer sektörler kendi iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yeterliliğini ölçmek için çalışmada kullanılan metotsal yaklaşımlardan faydalanabilir.

Global climate change continues to have a negative impact on many sectors, particularly supply chains and logistics. Companies are progressively incorporating environmentally friendly practices into their strategies to tackle this global problem. Accordingly, the increase in environmental, social, and governance (ESG) risks has increased the importance of sustainable corporate governance. As a result, companies tend to place more emphasis on ESG initiatives. The study aims to analyze the importance levels of ESG criteria and to select the most ideal environmentally sensitive competitive strategy for multinational logistics companies. For this purpose, a set of criteria and alternatives for the businesses in the context of the related problem was defined, and a decision model was proposed to handle problems, which include uncertain information. In this context, q‐rung orthopair fuzzy (q‐ROF) weighted average technique was used for weighting the criteria and q‐ROF‐evaluation based on distance from average solution (q‐ROF‐EDAS) method was utilized for prioritizing the strategies. As a result, “greenhouse gas emissions” was identified as the most important criterion, while “eco‐efficiency” was selected as the best option for environmentally conscious competitive strategies.

No abstract

Risk kavramı, 1920'li yıllardaki ekonomik ve teknolojik gelişmeler ile daha önemli hale gelmiştir. Risklerin sistemli bir şekilde kontrolü, iyi bir risk yönetimi ile mümkün olabilir. Risk değerlendirmesi, risk yönetiminin en önemli ve en kritik adımlarından birini oluşturmaktadır. Son yıllarda inşaat sektörünün Türkiye'de canlanması ile Türkiye'deki inşaat şirketlerinde kaza oranları gözle görülür bir şekilde artış göstermektedir. Bu çalışmada, ilk adımdan başlayarak bir inşaat firması için risk değerlendirmesi yapılmıştır. İyi bir risk değerlendirmesi ile inşaat alanında olan olası tehlikelerin belirlenip azaltılarak; tehlikelerden dolayı oluşan kazaların sayısının asgari düzeye indirilmesi amaçlanmıştır. Risk değerlendirmesi için iki yöntemden oluşan bütünleşik bir model önerilmiştir. Bu model, Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA) ve Kalite Fonksiyon Yayılımı (KFY) yöntemlerinden oluşmaktadır. Öncelikle, HTEA'da her bir tehlike türü için risk öncelik göstergeleri (RÖG) bulunmuştur ve tehlike türlerinin sıralaması yapılmıştır. Ayrıca, HTEA'da tehlike türleri için alınacak önleyici tedbirler belirlenmiştir. Daha sonra Pareto Analizi ile ilk %25'e karşılık gelen en önemli tehlike türleri KFY yöntemine eklenmiştir. KFY yöntemi ile en önemli tehlike türleri ve alınabilecek önleyici tedbirler arasındaki ilişkiler belirlenmiştir. Sonrasında, tehlike türlerinin çoğunluğunun önlenmesi için alınacak önleyici tedbirlerin önem derecesine göre sıralaması yapılmıştır. Hem HTEA hem de KFY kurulumunda, inşaat firmasında çalışan yöneticilerin fikirlerinden faydalanılmıştır. Böylece HTEA ve KFY metotlarını bütünleşik şekilde kullanarak risk değerlendirmesi yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde alınacak önleyici tedbirlerin sıralaması yapılmıştır.

For businesses in the public and private sectors, the selection process of occupational safety specialist is critical since these employees identify and prevent work-related hazards. In the field of human resource management, using an effective and accurate model for the selection of these employees is especially valuable. In this study, the occupational safety specialist problem is considered for a Mutual Health and Safety Unit. The selection is made among five candidates who pass pre-selection process. An integrated multi-criteria decision making model based on Benefits, Opportunities, Costs and Risks (BOCR) criteria has been developed for this study. AHP is used to determine the weights of selection criteria and COPRAS is used to select the most pertinent personnel in correlation the selection criteria. To determine BOCR priorities a five-point scale and for other pairwise comparisons Saaty's 1-9 scale are used. The effectiveness of the proposed model is demonstrated in a real application.