Although no outbreaks of hepatitis E have been reported in Mongolia, a significant proportion of the general population had antibodies to hepatitis E virus (HEV). To investigate whether pigs are possible reservoirs of HEV in Mongolia, serum samples obtained from 243 2- or 3-month-old pigs on four swine farms surrounding Ulaanbaatar, the capital city of Mongolia, were tested for the presence of anti-HEV antibodies and HEV RNA. Overall, 223 pigs (91.8%) tested positive for anti-HEV, while 89 pigs (36.6%) had detectable HEV RNA. The 89 HEV isolates obtained from the viremic pigs were 78.7-100% identical to each other, and 80.9-85.9% similar to the prototype genotype 3 HEV isolate (US1) in the 412-nucleotide (nt) sequence within open reading frame 2. They were classified into two novel phylogenetic groups within genotype 3, differing by 16.4-21.3%. The swMN06-A1288 and swMN06-C1056 isolates, representing each of the two clusters within genotype 3, had a genomic length of nucleotides (nt) 7,222 nt and 7,223 nt, respectively, excluding the poly(A) tail, and shared only 81.6% over the entire genome. Upon comparison with the 25-reported genotype 3 HEV isolates over the entire genome, swMN06-A1288 had identities of merely up to 84.9%, while swMN06-C1056 of only up to 85.9%. Phylogenetic analysis confirmed the remote relatedness of the Mongolian swine isolates to the genotype 3 HEV isolates reported thus far. These results indicate that farm pigs in Mongolia are frequently infected with presumably indigenous HEV strains of genotype 3 and could be a source of HEV infections in humans in Mongolia.

The effects of astaxanthin (Ax) were tested in ovine oocytes during the maturational culture. Oocytes were cultured for 22 hours in with or without 500 ng/ml Ax. Oocytes and embryos were cultured in the multi-incubator with 39°C till the development stage of blastocysts during 7 days. After maturational culture, the embryos transferred to the synchronized recipients. Fertilization rate was similar in Ax-treated oocytes and in non-treated oocytes. The development of blastocysts in the Ax-treated oocytes tended to be higher than in non-treated oocytes (P=0.06). These results indicate that Ax treatment improves the developmental competence of ovine oocytes. The first lamps were born in Mongolia using the method of in vitro culture. Монгол хонины өндгөн эсийг in vitro орчинд үр тогтоосон дүн Бид хонины өндгөн эсийг in vitro орчинд үр тогтооход астаксантин бодис хэрхэн нөлөөлөхийг судлав. Өндгөн эсийг 22 цагийн турш 500 ng/ml астаксантин (Ax) агуулсан болон агуулаагүй орчинд бойжуулж үр тогтоолыг хийв. Үр тогтсон хөврөлийн 39оС мульт-инкубаторт 7 хоног байлгаж бластоцист шат хүртэл нь өсгөвөрлөсний дараа тээгч хээлтэгчид шилжүүлэн суулгав. Астаксантин агуулсан болон агуулаагүй орчинд үр тогтолтын үр дүн бодитой ялгаа байхгүй байв. Харин бластоцистийн шат хүртэл хөгжих үед астаксантин бүхий орчинд өсгөвөрлөсөн хөврөлийн хөгжил астаксингүй орчныхоос илүү байв (P=0.06). Энэ нь үр тогтсоны дараа хөврөлийн цаашдын хөгжилд астаксантин эерэг нөлөөтэй болохыг илэрхийлж байна. Монгол орны нөхцөлд анх удаа in vitro орчинд өсгөвөрлөсөн хөврөлийн гаралтай хурга гаргаж авав. Түлхүүр үг: өндгөн эс, морул, бластоцист, хөврөл, антиоксидант

The fixed time of artificial Insemination was carried out in Holstein breed cows at the Max-Agro dairy farm. Four protocols with different combinations of gonadotropin realizing, prostaglandin and CIDR were used for the estrus synchronization of cows.  As result of the experimental work, the rate of estrus synchronization was at 86±4.6 % in the study. Conception rate was in average 48.8±15.5% and   totally 21 calves were born. The experimental protocols are shown that the CIDR+PG+GnRH combination was better than others schemes. That is why we would like to recommend that the estrus synchronization method with the CIDR+PG+GnRH is to be introduced into livestock reproduction practices. Цагийн зохицуулалттай зохиомол хээлтүүлэгийн үр дүнгээс Бид “Макс-Агро” ХХК –ийн эрчимжсэн аж ахуйн Голштейн үүлдрийн үнээнд “Цагийн зохицуулалттай зохиомол хээлтүүлэг”хийв.Үүний тулд гипоталамусын гонадотропин релизинг даавар /GnRH/, простагландин даавар /PGF2a/, үтрээний суулгац (сидр)-ыг 4 өөр хувилбараар хослуулан хэрэглэхэд туршилтад хамрагдсан нийт үнээний 86±4.6 хувь нь ороо жигдрэв.Цагийн зохицуулалттай зохиомол хээлтүүлэг хийхэд дунджаар 48.8±15.5% хээл хөгжиж, 21 тугал хүлээж авлаа. Туршилт хийсэн хувилбаруудаас CIDR+PG+GnRH-ийг хослуулан хэрэглэн ороо жигдрүүлж үнээнд цагийн зохицуулалттай зохиомол хээлтүүлгийн аргыг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх зүйтэй гэж үзэж байна. Түлхүүр үг: Гонадотропин релизинг даавар, простагландин, ороо, цагийн зохицуулалттай зохиомол хээлтүүлэг