Öz Anahtar KelimelerBilişim teknolojilerinin (BT) ilk ve ortaöğretim okullarıyla bütünleştirilmesi ve bütünleşme süreçlerine okul müdürlerinin ne şekilde destek verip liderlik yapması gerektiği konularını ele alan araştırmalar eğitim bilimleri alan yazınında geniş bir yer tutmaktadır. Ancak okulların kurum kültürlerinin ve sahip oldukları teknolojik donanım seviyesinin müdürlerin teknoloji liderliği (TL) faaliyetleri üzerindeki yordayıcılığını inceleyen çok fazla çalışma bulunmamaktadır. Söz konusu eksikliğe ışık tutmak için, bu araştırmada okul müdürlerinin kişisel özelliklerinin yanı sıra okulların kültürel ve teknolojik alt yapı değişkenleri de incelenmiş; bu değişkenlerle TL faaliyetleri arasındaki etkileşim bağlamında okul müdürlerinin ayırt edici TL profillerinin ortaya çıkartılması amaçlanmıştır. TL faaliyetlerini ölçmek için Uluslararası Eğitim Teknolojileri Derneği'nin (ISTE) geliştirdiği beş boyutlu ISTE-2009 TL standartları ölçüt alınmıştır. Okullarda hissedilen kurum kültürünü belirlemek için, öğrenen örgüt (ÖÖ) kültürünün "takım halinde öğrenme", "paylaşılan vizyon" ve "sistem düşüncesi" boyutlarına ilişkin öğretmen algıları ölçülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 69 okulda görev yapan 1105 öğretmen ve 58 okul müdürü oluşturmaktadır. Okul müdürlerinin TL profillerini belirlemek için "örtük sınıf analizi" (latent class analysis), bireysel, kültürel ve BT altyapısıyla ilişkili bağımsız değişkenlerin profiller üzerindeki yordayıcılığını analiz etmek için ise lojistik regresyon analizi kullanılmıştır.Araştırma sonucunda, okul müdürlerinin gerçekleştirdikleri TL faaliyetlerine göre ileri-düzey ve düşük-düzey olmak üzere iki profilde kümelendiği görülmüştür. Okul müdürlerinin %55'inin ISTE standartlarındaki TL faaliyetlerini "ileridüzey"de gerçekleştirdiği, ancak %45'inin "düşük-düzey"de kaldığı belirlenmiştir. Diğer okul müdürlerine kıyasla, a) F@tih projesin uygulandığı okullarda görev yapan, b) daha uzun süreyle internet kullanan ve c) "takım halinde öğrenme" ÖÖ kültürünün öğretmenler tarafından daha fazla hissedildiği okullardaki okul müdürlerinin "ileri-düzey" TL faaliyetleri gerçekleştirme olasılığının 4-26 kat daha fazla olduğu bulunmuştur.
Yapılan çalışmalar neticesinde hızlı gelişim gösteren, edindiği yeni yeteneklerle hayatımızın her alanında daha fazla yer edinmeye devam eden yapay zekanın, edineceği yeni yeteneklerle gelecekte hemen hemen tüm mesleklerde insanı devre dışı bırakmasından endişe edilmektedir. Bu araştırmanın amacı aynı endişeler ışığında yapay zekanın eğitimde yer alacağı senaryolar ortaya koyarak bu senaryoları uzman görüşleri doğrultusunda incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş olup, katılımcıların görüşleri fenomonolojik bir yaklaşımla derinlemesine analiz edilmiştir. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, kartopu örnekleme yöntemi ile ulaşılmış Türkiye'de çeşitli üniversitelerde görevli yapay zekâ alanında uzman 10 akademik personel oluşturmaktadır. Görüşmeler neticesinde elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Çözümlemeler doğrultusunda veriler, senaryolarla ilgili olası faydalar, endişeler ve uygulanabilirlik alt temaları altında toplanmıştır. Bulgulara göre yapay zekânın öğretmenin yerini aldığı ve okul yönetiminde müdür rolünü aldığı senaryolarda birçok fayda sağlanacaktır. Bulgulara göre bu senaryolar aynı zamanda birçok endişeyi beraberinde getirmektedir. Araştırmanın bir diğer bulgusuna göre yapay zekâ günümüzdeki mevcut yetenekleriyle öğretmenin ya da okul müdürünün yerini alamayacaktır ve gerekli gelişimler sağlanmadığı sürece öğretmenin ve okul müdürünün asistanı rolünde kalması daha faydalı olacaktır.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.