Academic papers on the COVID-19 pandemic and tourism adopt the perspective of strengthening tourism resilience or recognize the ongoing crisis as an opportunity for reflection and the need to redefine tourism development strategies. This article examines these issues using the example of Kraków, a tourism city that, on the eve of the pandemic outbreak, was experiencing symptoms of overtourism. Using a case study approach, the authors illustrate the strategies applied at the city level, as well as the range of measures and actions used to support the tourism industry during the full pandemic year. The Kraków case shows that the pandemic time can be used to reorganize relations between local tourism stakeholders and to create a new formula for a tourism city in the so-called ‘new normal’. In addition, the exploratory case study allows for the formulation of research problems for further work on tourism cities responses to COVID-19. This can focus on a revision of the tourist offer and profile; the role of culture and the accompanying technology-facilitated innovations; the continuation of ‘being-a-tourist-in-your-own-city’, as promoted in the pandemic; tourists’ reactions to introduced changes; and shaping (new) relations between tourism stakeholders in the (post)pandemic city.

AbstraktBranża gastronomiczna była jedną z lepiej prosperujących gałęzi usługowych w dzielnicach śródmiejskich. W momencie pojawienia się pandemii COVID-19 sytuacja ta uległa szybkiej zmianie i ukazała brak odporności tego sektora na podobne wstrząsy. Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie kondycji branży gastronomicznej w centrach miast w pierwszych miesiącach trwania pandemii COVID-19. Badania terenowe zostały przeprowadzone w okresie maj – sierpień 2020 r. w Krakowie i obejmowały obszar historycznego centrum tego miasta (Stare Miasto i Kazimierz). W trakcie zamrożenia gospodarki, część branży gastronomicznej działała na wynos lub z dostawą, w większym stopniu na Kazimierzu (39% lokali) niż na Starym Mieście (zaledwie 26,5% lokali), gdzie spora część lokali od lat nastawiona jest na turystów. W Krakowie w porównaniu z innymi miastami na świecie, ograniczenia przestały obowiązywać już 18 maja 2020 r, w związku z czym, w sezonie wakacyjnym zdecydowana większość lokali zaczęła normalnie działać a liczba podmiotów, które nie zostały ponownie otworzone była mniejsza niż 10%.Z badań i obserwacji wynika jasno, że lokale, które nie były nastawione na turystów, mają wyższej jakości usługi, posiadają letni ogródek i oferują szerszy zakres usług (napoje alkoholowe, lunch) mają znacznie większe szanse na przetrwanie pandemii COVID-19, jak i innych podobnych załamań w przyszłości.

Miasta historyczne stanowią szczególną kategorię ośrodków miejskich w Polsce, a z uwagi na potencjał kulturowy ważnym kierunkiem ich rozwoju staje się współcześnie turystyka i sektory z nią powiązane. Jednym z takich sektorów jest tzw. gospodarka nocna (ang. night-time economy, w skrócie NTE) identyfikowana na podstawie kryterium dostępności czasowej (21:00–5:00) i kryterium funkcjonalnego (jako ogół działalności zaspokajających szeroko rozumiane potrzeby wolnoczasowe ludzi poza ich domem w porze nocnej). Celem artykułu jest charakterystyka gospodarki nocnej w historycznej dzielnicy śródmiejskiej Krakowa – Kazimierzu. Autorzy, opierając się na przeprowadzonej w 2019 r. inwentaryzacji terenowej oraz wywiadach z przedstawicielami lokalnej społeczności, zobrazowali przestrzenne i funkcjonalne aspekty tego zjawiska.