Losy ostatniego szefa oddziału chirurgicznego 3. Szpitala Okręgowego w Grodnie ppłk. Adama Kiełbińskiego (1894-1975) jako odbicie dziejów polskiej wojskowej służby zdrowia z Kresów Wschodnich II Rzeczpospolitej The fate of the last head of the surgical department of the 3rd Regional Hospital in Grodno lt. col. Adam Kiełbiński (1894-1975) as the mirror of the history of Polish military health service from the Eastern Borderlands of the Second Polish Republic Zbigniew Kopociński, Krzysztof Kopociński 1 Żary Streszczenie: W okresie międzywojennym polska wojskowa służba zdrowia dysponowała dziesięcioma dużymi szpitalami okręgowymi. Najważniejszą placówką sanitarną w III. Okręgu Korpusie był 3. Szpital Okręgowy w Grodnie. II wojna światowa przyniosła likwidację tego zakładu oraz śmierć większości jego lekarzy. Ppłk Adam Kiełbiński (1894-1975), ostatni ordynator oddziału chirurgicznego, był jednym z nielicznych, którym udało się przetrwać ten dramatyczny czas. Pobyt w sowieckim łagrze, w warunkach urągających człowieczeństwu, nie zabił w nim umiłowania zawodu lekarza i chęci niesienia pomocy chorym ludziom. Przeszedł szlak bojowy Armii Polskiej w ZSRR i II Korpusu Polskiego. Po zakończeniu II wojny światowej nie mógł powrócić do Polski, pozostał w Wielkiej Brytanii, pracował w Szpitalu Polskim w Penley. Z jego perspektywy doskonale widoczny jest dramat wszystkich mieszkańców Kresów Wschodnich II Rzeczpospolitej, którzy w wyniku haniebnych traktatów w Jałcie i Poczdamie, mimo niezwykłej ofiarności i olbrzymiego wkładu w pokonanie III Rzeszy, pozbawieni zostali swoich domów i skazani na los wiecznego tułacza.