Wstęp. Dobór leczenia uzupełniającego chorych na wczesnego raka piersi po operacji oszczędzającej zależy od wielu czynników prognostycznych, a szczególnie od układu receptorów steroidowych (URS) i HER2. Celem pracy jest ocena skuteczności leczenia chorych poprzez zbadanie przeżycia bezobjawowego (PB) i ryzyka nawrotu lokoregionalnego raka piersi, jak również analiza wpływu klasycznych czynników prognostycznych z uwzględnieniem URS i HER2 na PB chorych przed erą leczenia trastuzumabem. Materiał i metoda. Badaniem objęto kolejnych 615 kobiet chorych na wczesnego inwazyjnego raka piersi leczonych metodą oszczędzającą w Centrum Onkologii w Warszawie w latach [2003][2004][2005][2006]. U 40% chorych stosowano uzupełniającą chemioterapię drugiej i trzeciej generacji, a u 28% hormonoterapię. Po operacji i zakończeniu chemioterapii stosowano radioterapię piersi metodą hipofrakcjonacji dawki w czasie 3-4 tygodni. W badaniu uwzględniono następujące czynniki prognostyczne: wiek chorych, stan hormonalny, strona leczonej piersi, pT, pN, typ histopatologiczny raka, G, obecność komponentu raka przedinwazyjnego w raku inwazyjnym, rozmiar marginesów wokół usuniętego guza i 4 podtypy raka piersi różniące się URS i HER2 -luminalny (ER dodatni i/lub PGR dodatni) HER2 ujemny, luminalny (ER dodatni i/lub PGR dodatni) HER2 dodatni, trójujemny i nieluminalny (ER ujemny i/lub PGR ujemny) HER2 dodatni. W analizie statystycznej krzywe przeżycia obliczano metoda Kaplana-Meiera, do oceny ryzyka nawrotu wykorzystano metodę konkurujących ryzyk, a czynniki prognostyczne badano w modelu proporcjonalnego ryzyka Coxa. Mediana obserwacji wynosiła 8 lat. Wyniki. Prawdopodobieństwo 8-letniego przeżycia bezobjawowego i ryzyko nawrotu lokoregionalnego wyniosły odpowiednio: 89%; 4,6%. Potwierdzono negatywny wpływ na ryzyko niepowodzenia w leczeniu raka piersi dla następujących czynników prognostycznych: młodego wieku, liczby zajętych przez przerzuty węzłów chłonnych (powyżej trzech) i niskiego stopnia zróżnicowania raka (G3). Nie stwierdzono istotnego statystycznie wpływu podtypów biologicznych na skuteczność leczenia ani w analizie jednoczynnikowej, ani wieloczynnikowej -test log-rank p = 0,19. Wykazano jednakże występowanie ujemnego trendu prawdopodobieństwa przeżycia bez niepowodzenia dla podtypów biologicznych w następującym porządku: luminalny HER2 (ujemny), luminalny HER2 (dodatni), trójujemny i nieluminalny HER2 (dodatni) -test log-rank dla trendu p = 0,03). Analiza rozkładu badanych czynników prognostycznych potwierdziła, że u chorych w podtypie biologicznym trójujemnym i neluminalnym HER2 (dodatnim) znamiennie częściej niż w typach luminalnym HER2 (ujemnym) i luminalnym HER2 (dodatnim), stwierdza się młodsze chore, z większym guzem, i większą niż 3 liczbą węzłów chłonnych z przerzutami w jamie pachowej i z częstszym rozpoznawanym rakiem niskozróżnicowanym G3. Wnioski. 1. Wysokie prawdopodobieństwo 8-letniego przeżycia bezobjawowego chorych i niskie ryzyko nawrotu lokoregionalnego raka piersi upoważnia do pozytywnej oceny leczenia oszczędzającego...