Określanie wielkości emisji zanieczyszczeń do powietrza towarzyszących eksploatacji złóż ropy naftowej i gazu ziemnego metodą wskaźnikową W artykule omówiono dostępne w literaturze krajowej oraz zagranicznej wskaźniki emisji dla kotłów i innych urządzeń zasilanych gazem ziemnym, które pozwalają na obliczenie wprowadzanych do powietrza zanieczyszczeń -w sposób najbardziej poprawny -przez zakłady prowadzące eksploatację złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Opisano także metodę obliczania emisji zanieczyszczeń do powietrza na podstawie wskaźników emisji dla danego typu urządzeń, która potencjalnie może być wykorzystana do obliczania emisji z poszczególnych urządzeń i instalacji.Słowa kluczowe: emisja zanieczyszczeń, wskaźniki emisji. Determination of the emission of air pollutants associated with the exploitation of oil and gas by emission factorsThe article discusses available in Polish and foreign literature, emission factors for boilers and other equipment powered by natural gas, which allow the calculation of pollutants released into the air in the most appropriate way, by the facilities of oil and natural gas exploitation. Describes a method for calculating emissions into the air, from the emission factors for the type of equipment, that could potentially be used, to calculate emissions from individual facilities and installations.Key words: emissions, emission factors.Zgodnie z przepisami prawa ochrony środowiska prowadzący instalacje oraz użytkownicy urządzeń są zobowiązani do ciągłych lub okresowych pomiarów wielkości emisji zanieczyszczeń. Do prowadzenia ciągłych pomiarów wielkości emisji zobligowani są prowadzący instalację oraz użytkow-nicy urządzeń w razie wprowadzania do środowiska znacznych ilości substancji lub energii o łącznej nominalnej mocy cieplnej nie mniejszej niż 100 MW. Okresowe pomiary emisji do powietrza prowadzi się dla instalacji spalania paliw wymagających pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenia zintegrowanego, w tym źródeł spalania paliw, dla których określa się standardy emisyjne.Przy pozostałych instalacjach nieobjętych pomiarami, dla których nie ma obowiązku prowadzenia pomiarów, należy wykorzystywać opracowane w literaturze bądź własne wskaźniki emisji.Przypadki, w których wymagane są ciągłe lub okresowe pomiary emisji z instalacji albo urządzenia, a także często-tliwości prowadzenia pomiarów określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2014 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz.U. z 2014 r., poz. 1542).Możliwość określenia sposobów ustalania wielkości emisji dla poszczególnych rodzajów instalacji daje Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz.U. z 2015 r., poz. 2278).Obliczenia wielkości emisji powinny obejmować wszystkie rodzaje substancji emitowanych do powietrza oraz wszelkie źródła emisji eksploatowane przez prowadzącego instalację. Powinny również wykorzystywać najlepszą spośród dostępnyc...

STRESZCZENIE: W artykule przedstawiono charakterystykę termometrów szklanych cieczowych. Przyrządy te pomimo swojej wielowiekowej historii i stosunkowo prostej konstrukcji pod względem dokładności i stabilności pomiarów nie odbiegają od platynowych czujników termorezystancyjnych. Natomiast zalety, takie jak na przykład brak konieczności zasilania elektrycznego sprawiają, że niejednokrotnie są one najlepszym lub jedynym możliwym rozwiązaniem (na przykład pomiar temperatury otoczenia w atmosferze wybuchowej lub pomiar temperatury cieczy łatwopalnych). Warunkiem otrzymywania prawidłowych wyników pomiarów jest posiadanie wiedzy na temat zasady działania termometrów szklanych cieczowych oraz właściwego sposobu korzystania z tych przyrządów. W artykule opisano budowę i zasadę działania tych przyrządów. Wskazano różnice konstrukcyjne w poszczególnych typach termometrów. Określono czym należy się kierować przy doborze odpowiedniego termometru do danego zastosowania. W szczególności zwrócono uwagę na aspekty mające istotny wpływ na precyzję pomiarów, takie jak: typ termometru, głębokość zanurzenia nominalnego, rodzaj zastosowanej cieczy oraz klasę dokładności i wielkość działki elementarnej. Omówiono również metodykę prawidłowego wykonywania pomiarów. Zwrócono uwagę na takie aspekty i problemy, jak: poprawna pozycja pracy i głębokość zanurzenia termometru, błąd paralaksy, zjawisko ospałości i histerezy, występowanie menisków i prawidłowy odczyt wskazania. Zaakcentowano konieczność wykonywania dokładnych oględzin termometru przed każdym użyciem. Czynność ta ma zapobiec ryzyku uzyskania nieprawidłowych odczytów, gdyż często pozornie niewielki defekt czy uszkodzenie przyrządu może mieć bardzo istotny wpływ na wynik pomiaru wykonany za pomocą tych przyrządów. Omówiono sposób wykonywania oględzin, oraz przedstawiono fotografie obrazujące typowe dla tych przyrządów uszkodzenia. W treści artykułu omówiony został również prawidłowy sposób magazynowania, transportu oraz nadzoru nad tymi przyrządami. Podano zalecany dla tych przyrządów czasookres wzorcowań i sprawdzeń okresowych.

W artykule przedstawiono charakterystykę mikrokontrolerów 8-bitowych z rodziny AVR. W szczególności położono nacisk na to, aby pokazać ogromne możliwości tych układów w aspekcie wykorzystania ich w codziennym funkcjonowaniu laboratorium badawczego. W pierwszej części dokonano ogólnej charakterystyki mikrokontrolerów oraz podzespołów współpracujących z tymi układami. Następnie przedstawiono sposób praktycznego wykorzystania mikrokontrolera na przykładzie hipotetycznego stanowiska badawczego. Słowa kluczowe: mikrokontroler, stanowisko badawcze, czujnik, pomiar, programowanie, język C. Microcontroller-a very useful tool in research This article presents the characteristics of 8-bit microcontrollers from the AVR family. In particular, emphasis was placed on showing the great potential of these systems in terms of their use in the everyday functioning of a research laboratory. In the first part, the general characteristics of the microcontrollers and the subassemblies cooperating with these systems, were made. An example of the practical use of a microcontroller is shown on the example of a hypothetical test stand.