A new method for the preparation of gas separation membranes in a one-step procedure is presented, where common, non-volatile solvents can be used in the polymer solution. It concerns contacting of a polymer solution with two successive nonsolvent baths, whereby the first bath initiates the formation of a dense top layer and the second bath gives the actual polymer precipitation. Membranes made by this method will have high gas selectivity and do not need any additional coating. The new technique was used to make polyethersulfone (PES) hollow fibres from solutions consisting of 35% (w/w) polymer and 10% glycerol in N-methylpyrrolidone (NMP). High selectivities were obtained when using glycerol or 1-pentanol as the first nonsolvent and water as the second one. For a feed gas of 25 vol.% of CO, in methane the intrinsic selectivity of PES [a (CO&H,) x 501 was easily obtained, without the necessity of an additional coating step. By a step-wise, liquid exchange removal of residual fluids in the fibres, an improvement in flux could be obtained. This was accompanied by a somewhat lower selectivity compared to that of directly air-dried fibres.

Abstract-Anew method is introduced to measure the hydrogen concentration in liquids by applying a polyethersulfone hollow fiber membrane as a probe. Hydrogen rapidly diffuses through the fiber wali after which it is carried to a thermal conductivity detector by an inert gas flow. Stationary measurements in a pure hydrogen atmosphere as well as in a silicone oil are conducted. Polyethersulfone was shown to be more suitable as fiber material for a selective hydrogen probe than polysulfone. From nonstationary measurements it could be concluded that the response time of the polyethersulfone probe is fast enough to monitor the hydrogen concentration during instationary processes which involve hydrogen, like gas-liquid or liquid-solid mass transfer and homogeneous/heterogeneous reactions.

Aan het begin van dit proefschrift wil ik proberen om kort weer te geven hoe dit boekje tot stand is gekomen. Allereerst was het Kees Smolders die bij Economische Zaken een hoeveelheid geld wist los te peuteren. Daardoor kon ik begin 1984 aan dit holle vezel project gaan werken. Met behulp van de resultaten van Nico Gevers, een hoop praktische en theoretische kennis van Frank Altena en de hulpvaardigheid van alle mensen van het apparatencentrum en de technische dienst van de afdelingen Chemische Technologie. en Technische Natuurkunde, kon het bouwen van een spinopstelling en een permeatie-opstelling beginnen. Nadat de opstellingen waren gebouwd moesten experimenten worden uitgevoerd. Zandrie Borneman, Erik Rolevink en Steven Groot Wassink waren bereid om hierbij een flinke hand te helpen. Ook zorgden Henk van Veen, Coen Jansen, Gaby Meekes en Raymond Jong (als stagiairs en afstudeerders), R e d o Boom (als doctoraalstudent) en een groot aantal practicanten voor de broodnodige meetresultaten en discussiestof. Bij het automatiseren van de permeàtie-opstelling (een lange-termijn project, zo bleek achteraf') was de hulp van Rolf . 'Brunsting, Tony Jurg en Robert Schoolkate onmisbaar! Toen kwam de grote klus om alles op papier te zetten. Gelukkig kon ik daarbij de deskundige hulp van Kees Smolders, Ingo Blume, Thony van den Boomgaard, Erik Roesink en Bart Reuvers inroepen.Natuurlijk is er in de jaren van dit promotieonderzoek niet alleen gewerkt! De goede sfeer binnen de 'membranen' zorgde ervoor dat tijdens .de koffiepauzes, de 'laat-in-de-middag' borrels en de diverse 'bruiloften en partijen' het hele onderzoek, en ook vele andere zaken, af en toe goed konden worden gerelativeerd.Alle mensen die ik hier genoemd heb (en iedereen die ik vergeten ben, maar die zich wel aangesproken voelt) wil ik hartelijk bedanken en ik hoop dat zij met even veel plezier op de afgelopen jaren terug kijken als ik dat doe. Contents CONTENTS .