Aims Understanding fine‐grain diversity patterns across large spatial extents is fundamental for macroecological research and biodiversity conservation. Using the GrassPlot database, we provide benchmarks of fine‐grain richness values of Palaearctic open habitats for vascular plants, bryophytes, lichens and complete vegetation (i.e., the sum of the former three groups). Location Palaearctic biogeographic realm. Methods We used 126,524 plots of eight standard grain sizes from the GrassPlot database: 0.0001, 0.001, 0.01, 0.1, 1, 10, 100 and 1,000 m2 and calculated the mean richness and standard deviations, as well as maximum, minimum, median, and first and third quartiles for each combination of grain size, taxonomic group, biome, region, vegetation type and phytosociological class. Results Patterns of plant diversity in vegetation types and biomes differ across grain sizes and taxonomic groups. Overall, secondary (mostly semi‐natural) grasslands and natural grasslands are the richest vegetation type. The open‐access file ”GrassPlot Diversity Benchmarks” and the web tool “GrassPlot Diversity Explorer” are now available online (https://edgg.org/databases/GrasslandDiversityExplorer) and provide more insights into species richness patterns in the Palaearctic open habitats. Conclusions The GrassPlot Diversity Benchmarks provide high‐quality data on species richness in open habitat types across the Palaearctic. These benchmark data can be used in vegetation ecology, macroecology, biodiversity conservation and data quality checking. While the amount of data in the underlying GrassPlot database and their spatial coverage are smaller than in other extensive vegetation‐plot databases, species recordings in GrassPlot are on average more complete, making it a valuable complementary data source in macroecology.

The present paper describes the floristic composition and synecology of steppe-like dry grasslands occurring in a Natura 2000 site in North-Central Greece around the two karstic lakes of Vegoritida and Petron. In total, 245 relevés of vascular plant species composition and abundance were sampled and subjected to cluster analysis and ordination analysis. Passive explanatory variables, including environmental parameters as well as indicator values, were used to support the ecological interpretation. Four plant communities were distinguished in the area, namely Artemisia campestris-Dasypyrum villosum, Chrysopogon gryllus-Bothriochloa ischaemum, Satureja montana-Artemisia alba and Stipa capillata-Koeleria macrantha. All communities were classified within the Festuco-Brometea class and the Astragalo-Potentilletalia order. Soil properties (soil reaction, moisture and nutrient content) and meso-climate factors (temperature variation along topographic gradients) were identified as the main factors determining the floristic differentiation among the four communities.The dry grasslands harbor a number of species associated with steppic habitats. We discuss the relict character of the steppe-like vegetation.Izvleček V članku opisujemo floristično sestavo in sinekologijo stepi podobnih suhih travišč, ki se pojavljajo v Natura 2000 območju v severni centralni Grčiji okoli dveh kraških jezer Vegoritida in Petron. Vzorčili smo 245 vegetacijskih popisov in jih analizirali s klastrsko in ordinacijsko analizo. Rastišče smo interpretirali s pasivnimi pojasnjevalnimi spremenljivkami, kamor smo vključili okoljske spremenljivke in indikatorske vrednosti. Na raziskovanem območju smo ločili štiri rastlinske združbe: Artemisia campestris-Dasypyrum villosum, Chrysopogon gryllus-Bothriochloa ischaemum, Satureja montana-Artemisia alba in Stipa capillata-Koeleria macrantha. Vse združbe smo uvrstili v razred Festuco-Brometea in red Astragalo-Potentilletalia. Lastnosti tal (reakcija tal) in mezo klimatski dejavniki (spreminjanje temperature vzdolž topografskih gradientov) so glavni dejavniki, ki vplivajo na floristične razlike med štirimi rastlinskimi združbami.V suhih traviščih najdemo številne vrste stepskih habitatov. V članku razpravljamo o reliktnem značaju stepi podobne vegetacije. Ključne besede: Astragalo-Potentilletalia, suha travišča na apnencu, Festuco-Brometea, stepske rastline, sintaksonomija, klasifikacija vegetacije.

The role of aquatic vegetation in wetland ecosystems is closely related with their abundance, diversity and distribution, which in turn represents synergy of various environmental factors. The floristic composition of the aquatic vegetation in two neighboring lakes (Vegoritida and Petron) in north-central Greece was investigated by means of 160 relevés, which were recorded using the Braun-Blanquet method. The analysis of relevés based on TWINSPAN clustering showed the existence of 10 plant communities from the Lemnetea, Potametea, Phragmito-Magnocaricetea and Juncetea maritimi classes. The most important environmental factors for the vegetation differentiation in the study area, according to the ordination diagram, are light intensity and water depth of the habitats. The plant species diversity was quantified with species richness, Shannon Diversity and evenness indices at a scale of each relevé, with a sampling size of 20 m2. There was a clear differentiation between the relevés at the more eutrophic Petron Lake and those at Vegoritida Lake. The mean plot diversity was also calculated for each plant community, to enable comparison of the diversity indices among the communities at the plot level

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη της χλωρίδας και της βλάστησης στην περιοχή «Λίμνες Βεγορίτιδα – Πετρών» (GR 1340004) του δικτύου ΦΥΣΗ 2000. Η περιοχή έρευνας βρίσκεται στη δυτική Μακεδονία, στη φυτογεωγραφική περιοχή της βορειο-κεντρικής Ελλάδας και χαρακτηρίζεται από την παρουσία εκτεταμένων ασβεστολιθικών γρασιδιών στους λόφους γύρω από τις λίμνες, αλλά και δρυοδάσους μακεδονικής δρυός (Quercus trojana), ενός είδους με περιορισμένη γεωγραφική εξάπλωση. Για τη μελέτη της χλωρίδας συλλέχθηκαν, περίπου 2500 φυτικά δείγματα, από 15 γεωγραφικά οριζόμενες περιοχές συλλογής. Συνολικά, καταγράφηκαν στην περιοχή 615 χερσαία και 49 υδρόβια φυτικά taxa. Δύο taxa αναφέρονται για πρώτη φορά στον Ελλαδικό χώρο, πέντε taxa αναφέρονται για πρώτη φορά στο φυτογεωγραφικό διαμέρισμα της βορειο-κεντρικής Ελλάδας και τέσσερα υδρόβια taxa αποτελούν είδη σπάνια για την Ελλάδα. Η μελέτη της βλάστηση έγινε με βάση τη μέθοδο του Braun – Blanquet και μέσω της δειγματοληψίας 648 επιφανειών. Η επεξεργασία των δεδομένων βλάστησης έγινε με τη χρήση πολυμεταβλητών μεθόδων αριθμητικής ταξινόμησης και ταξιθέτησης. Στη χερσαία βλάστηση, διακρίθηκαν 4 οικολογικές ομάδες που περιλαμβάνουν 13 φυτοκοινότητες, 15 υπο-φυτοκοινότητες και 1 όψη. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει ημι-νιτρόφιλες και νιτρόφιλες κοινωνίες συνανθρωπικής βλάστησης. Αναπτύσσεται στη μεταβατική ζώνη μεταξύ της φυσικής βλάστησης και των καλλιεργειών, στις ακτές περιμετρικά των δύο λιμνών και στις παρυφές των δρόμων γύρω από τους οικισμούς της περιοχής έρευνας. Η χλωριδική διαφοροποίηση της ομάδας αυτής, πιθανώς, σχετίζεται με την αυξημένη περιεκτικότητα θρεπτικών στο έδαφος και την ένταση ανθρωπογενών διαταραχών. Η δεύτερη ομάδα αντιστοιχεί σε βλάστηση που αναπτύσσεται πάνω σε ασβεστολιθικές σάρρες που έχουν προέλθει από τη μηχανική διάβρωση των υπερκείμενων λόφων ή έχουν δημιουργηθεί από τον άνθρωπο κατά την κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής, αλλά και σε σημειακούς ή ευρύτερης έκτασης σταθμούς, όπου το μητρικό πέτρωμα είναι επιφανειακό. Η οικολογική διαφοροποίηση της ομάδας αυτής, πιθανά οφείλεται στο ξηρό και θερμό μικροκλίμα των σταθμών, λόγω της μειωμένης ικανότητας υδατοσυγκράτησης του υποστρώματος. Η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει τη βλάστηση των θερμόφιλων δρυοδασών της μακεδονικής δρυός. Πρόκειται για χαμηλή δενδρώδη και θαμνώδη βλάστηση, που χαρακτηρίζεται από πλούσια χλωρίδα, λόγω της χαλαρής δομής του ανωρόφου και του πετρώδους υποστρώματος. Η χλωριδική διαφοροποίηση των θερμόφιλων δρυοδασών, πιθανώς, οφείλεται στις ευνοϊκότερες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας, λόγω της σκιάς του φυλλώματος των κυρίαρχων δενδρωδών και θαμνωδών ειδών. Η τέταρτη ομάδα αντιστοιχεί στη στεππόμορφη ασβεστολιθική βλάστηση των χαμηλών υψομέτρων. Περιλαμβάνει μονάδες βλάστησης γρασιδιών πάνω σε διαβρωμένα και μικρού βάθους εδάφη. Η διαφοροποίηση των εδαφικών συνθηκών δημιουργεί ένα πολύπλοκο μωσαϊκό κοινοτήτων ξηροφυτικών ειδών με σποραδική παρουσία θαμνωδών taxa. Η βλάστηση γρασιδιών χαρακτηρίζεται από την αυξημένη παρουσία ειδών με ηπειρωτική εξάπλωση, ενώ χλωριδικά διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες οικολογικές ομάδες, κυρίως λόγω της έντονης ηλιακής ακτινοβολίας. Από την επεξεργασία των δειγματοληπτικών επιφανειών της υδρόβιας βλάστησης προέκυψαν 7 φυτοκοινωνίες, 3 φυτοκοινότητες και 5 υπο-φυτοκοινωνίες, η χλωριδική διαφοροποίηση των οποίων αντικατοπτρίζει τη ζωνώδη ανάπτυξη των φυτοκοινωνιών ενός υδάτινου οικοσυστήματος. Οι υφυδατικές κοινωνίες των ενώσεων Magnopotamion και Parvopotamion αναπτύσσονται σε μεγαλύτερη απόσταση από την ακτή και χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερα βάθη, οι κοινότητες που περιλαμβάνουν εφυδατικά είδη απαντώνται σε θέσεις που περιοδικά γεμίζουν με νερό και οι υπερυδατικές κοινότητες αναπτύσσονται εξωτερικότερα από την ακτογραμμή.