Osmanlı Devleti'nde ilmiye mesleği kadrolarına yapılan istihdamda belli bir hiyerarşi takip edilmekteydi. Her ne kadar mesleğe girişte tüm adaylar mülâzemet sistemi denilen bir düzene tabi tutulmuşlarsa da, ulemâ çocuklarının diğer adaylara nazaran bir takım avantajları söz konusuydu. Bu avantajlar bazı araştırmacılar tarafından bir iltimas olarak değerlendirilmiştir. Ancak meselenin doğru bir şekilde anlaşılmasında başka hususların da olabileceğini göz önünde tutmak gerekir. Kökenleri meşhur olan ulemâzâde evlatlarının doğdukları ortam kendilerine doğal olarak birtakım ayrıcalıklar sunmaktaydı. Gerek kitaplara erişmeleri gerekse de yetiştikleri ilmi muhit kariyerlerine doğrudan etki etmiştir. Böylece söz konusu özellikler onları diğer adaylara göre ön plana çıkarmaktae meslekte ilerleme hızlarında rol oynamaktaydı. Bu makalede, XVIII. yüzyılın ikinci yarısında önemli bir ulemâ ailesi olan Dürrîzâdelerin iki üyesi es-Seyyid Mehmed Tahir ve es-Seyyid Mehmed Arif efendilerin kariyer basamakları ele alınmıştır. Çalışmanın temel amacı bahsi geçen aile üyeleri ile köklü bir aileye mensup olmayan meslektaşlarının kariyer ilerlemelerinde ne gibi farklılıkların olabileceğini ortaya koymaktır. Bu çerçevede ilmiye mensuplarının tayin, terfi ve azil gibi bürokratik işlemlerinin kaydedildiği kadıasker ruznâmçe defterleri çalışmada temel veri kaynağı olarak kullanılmıştır.
ÖzetGüney Kafkasya olarak adlandırılan Azerbaycan, Ermeniye ve Arran coğrafyası, Hz. Ömer döneminde Sâsânî arazilerinin ele geçirilmesinin hemen ardından Müslüman fatihlerin faaliyet sahası içerisine girmiştir. Müslümanları buraya çeken sebeplerin başında Doğu Roma'nın Kafkas halkına uygulamış olduğu sert politikaların yanı sıra bölgede Müslümanlar aleyhine askeri faaliyetlere girişmesi olmuştu. Bununla birlikte Sâsânîlerle olan savaşlarda bölge halkından özellikle Ermenilerin kalabalık birliklerle Sâsânî ordularına destek veriyor olması da Müslümanları buraya çeken sebepler arasında gösterilebilmektedir. Kafkasya arazisinin sunduğu tarım imkânları da bir dereceye kadar Müslümanları buraya çeken sebepler arasında gösterilebilmektedir. Hepsinden önemlisi Müslümanların Doğu Roma'yla olan sınırlarının güvenliğini sağlamak ve bölgeden gelebilecek akınları durdurmak, tüm bunları yaparken de bölgenin İslamlaşmasını sağlamak en önemli öncelikler arasındaydı. Tüm bu gelişmeler Müslümanların bölge halkına karşı tutumunu, yapılan anlaşmaları, alınacak vergilerin miktarlarını ve askeri temasları etkileyen unsurlardı. Bu çalışmanın amacı Müslümanların bu politikalarına yön veren etkenleri kaynaklar doğrultusunda ortaya çıkarmaktır.Anahtar Kelimeler: Azerbaycan, Ermeniye, Emeviler, Doğu Roma From the first Muslim Domination Abbasids Affecting İnternal and External Progresses to South Caucasian Policy of Muslims AbstractAzerbaijan, Armenia and Arran geographies, which are called South Caucasus, immediately afterwards the conquest of the Sassanian lands, entered the activity area of Muslim conquerors at the time of Hz.Omer. The first reason of that why muslims find here attractive is that East Roman's military activities attempts against Muslims in addition to harsh policies that
ÖzMoğolların istila ettiği bölgelerdeki mevcut idarî, sosyal ve ekonomik durumdaki değişmeler bazı istisnalar dışında çoğunlukla olumsuz yönde olmaktaydı. Moğolların bölgeye ilk gelişleri her ne kadar Hârizmşahını takip etmek amaçlı olsa da sonraki gelişlerindeki amaçları tamamen istila etmek olmuştu. Bu bağlamda bölgede pek çok insan katledilmiş, pek çoğu esir edilmiş ayrıca çoğu şehir ve kale çeşitli yöntemlerle yerle bir edilmişti. Buna rağmen gerek bölgenin Mugan ve Aladağ gibi yazlık ve kışlak alanlarının Moğol kullanımına açılması gerekse çevre yerlerden elde edilen hazinelerin saklandığı Urmiye'nin sarp arazileri bölgede yeni idare merkezlerinin oluşmasına neden olmuştu. Bununla birlikte İlhanlılar döneminde yeniden imar edilen Tebriz ve Sultaniye gibi başkentlerin oluşumu da ticaret merkezlerinin yer değiştirmesine neden olmaktaydı. Bu çalışmada Moğol istilası sonrasında Güney Kafkasya'daki idarî ve iktisadî değişmeler ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Moğollar, Kafkasya, Azerbaycan, Arrân, Tebriz. AbstractAdministrative, social and economic transitions in regions that Mongols invaded are generally negative except some situations. The first arrival of Mongols first arrival to the region for chasing Khorezmşah. However, the essential purpose of other arrivals to the area is invade there. Many of people who lived in the regions are killed and many of them are taken as captives with this purpose. Although, lots of cities and castles are destroyed with various ways. Despite that, both wintery and summery regions as Mughan and Aladag are opened to use for Mongol and Urmia's steep lands hide inside the treasures that acquired from near regions cause to occur of new administrative centres. At the same time old trade centers were changing places because of reconstruction of capital cities as Tabriz and Sultana in time of Ilkhanids. In this article we will explain administrative and economic transitions in South Caucasus after Mongol invasion.
Çeviribilim araştırmalarında genellikle girdi, süreç, çıktı ve merkezi eyleyen gibi çeviri sürecinin zorunlu bileşenleri inceleme konusu yapılmaktadır. Bu çalışmada çeviri sürecine ilişkin kimi veriler elde edilmek üzere girdi ve çıktı karşılaştırılarak çevirmenin süreçte yaptığı tercihler gözden geçirilmektedir. Bu tercihler alanyazında çeviri yöntemi veya stratejisi adıyla anılmakta ve doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki öbekte toplanmaktadırlar. Makalede çeviribilim araştırmaları hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra, dolaylı çeviri stratejileri kısaca tanıtılmaktadır. Daha sonra Türkçede ilgi eylemi veya koşaç, Fransızcada "copule" veya "verbe attributif" olarak adlandırılan eylem türü hakkında sözdizimsel bilgiler verilmekte ve kısaca karşılaştırılmaktadır. Araştırma bölümünde ilgi eyleminin dolaylı stratejilerle çevrilme gerekçelerini belirlemek üzere iki yazınsal söylem ve bir resmî söylemden derlenen 131 çeviri örneği gözden geçirilmiştir. Örneklerin incelenmesi sonucunda koşaç dışında bir eylemle çevrildiği belirlenen 38 örnek üzerinde odaklanılarak araştırma sorusunun yanıtı elde edilmeye çalışılmıştır. Araştırma, çeviri stratejisinin çevirmenin bireysel tercihlerinden çok erek dil söyleminin yeniden oluşturulan bağlamı tarafından dayatıldığı sonucunu ortaya koymaktadır. Diğer bir deyişle, çevirmen alımlama ve yorumlama sürecinden sonra erek dilde metni oluştururken erek dilin ölçütleri çerçevesinde akışkan ve eşdeğer bir metin oluşturmaya çalışmaktadır. Araştırma ile elde edilen sonuçlar, çevirmen eğitimi sürecinde çeviri stratejisi kavramının öğretilmesine özel bir önem verilmesi gerektiğini göstermektedir.
Türklerin Abbasi devlet kadrolarında istihdam edilmesiyle birlikte başlayan süreç, zamanla kontrolden çıkıp yeni mücadeleleri başlatmıştı. İlk etapta Arap ve İranlı unsurlara karşı denge oluşması maksadıyla devlet kadrolarına düzenli olarak yerleştirilen Türkler zamanla güçlenerek Abbasi Devleti'nin en güçlü unsurları haline geldiler. Hilafetin hassa birliklerini oluşturan Türklerin yanı sıra çeşitli bölge valilikleri ve iktalar Türkler arasında da mücadele başlatmıştı. Bu mücadelelerin en önemlilerinden biri şüphesiz emîrü'l-ümerâlık için İbn Râik'le Beckem arasında yaşanan çekişmelerdi. Neticede Beckem kazanmış olsa da giderek pasifleşen hilafet kurumu, Türk iktidar savaşlarının ileride de devam edeceğinin işaretiydi. Bu makalede, İbn Râik'le Beckem arasındaki mücadelenin Türkler ve Abbasiler adına neler getirdiği ve Türklerin Abbasi devlet teşkilatındaki konumları, dönemin kaynakları doğrultusunda ele alınmıştır.
scite is a Brooklyn-based organization that helps researchers better discover and understand research articles through Smart Citations–citations that display the context of the citation and describe whether the article provides supporting or contrasting evidence. scite is used by students and researchers from around the world and is funded in part by the National Science Foundation and the National Institute on Drug Abuse of the National Institutes of Health.
hi@scite.ai
10624 S. Eastern Ave., Ste. A-614
Henderson, NV 89052, USA
Copyright © 2024 scite LLC. All rights reserved.
Made with 💙 for researchers
Part of the Research Solutions Family.