Due to their individual developmental and learning needs, adolescents with autism spectrum disorder (ASD) benefit from a variety of educational, medical, and therapeutic services. During the COVID-19 pandemic, these services were discontinued or significantly reduced, which may have resulted in increased difficulties in coping with various areas of life. The purpose of this study was to explore how the pandemic affected the psychosocial and educational functioning of students with ASD. A qualitative, problem-focused interview method was used. The obtained material was subjected to interpretive phenomenological analysis. The study involved 10 secondary school students diagnosed with ASD. The assessment of the effects of the pandemic on the functioning of people with ASD is inconclusive. The respondents noted both negative and positive effects of lockdown. On the positive side, they were able to spend time with their family, isolate themselves from difficult social relationships and feel better. Among the negative effects, adolescents point to difficulties in emotional functioning—increased levels of stress and anxiety, as well as increased feelings of loneliness and difficulties with online education. The study showed the varied experiences of young people with autism during the pandemic, highlighting the significant need to support some of them in terms of their emotional, social and educational functioning.

No abstract

Streszczenie: Celem przeprowadzonych badań było udzielenie odpowiedzi na pytanie o lokalizację kontroli wychowawczej matek dzieci z opóźnieniem rozwoju psychoruchowego, które podejmowały współpracę w procesie wczesnej interwencji oraz matek, które wykazywały trudności w podejmowaniu działań rehabilitacyjnych i współdziałaniu ze specjalistami. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że matki, które mają trudności w podejmowaniu współpracy w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, mają większe nasilenie zewnętrznego umiejscowienia kontroli niż matki, które nawiązują dobrą współpracę ze specjalistami i angażują się w proces pomocowy.Słowa kluczowe: umiejscowienie kontroli rodzicielskiej, współpraca rodziców i terapeutów, zaburzenia rozwoju psychoruchowego. WprowadzenieDzieci z opóźnieniem rozwoju psychoruchowego i ich rodzice objęci są systemem wczesnej interwencji w ramach służby zdrowia, a także wczesnego wspomagania rozwoju w placówkach oświatowych. Biorąc pod uwagę fakt, że małe dziecko rozwija się w obrębie mikrosystemu, który tworzy głównie najbliższa rodzina, oddziaływania pomocowe wymagają ścisłej współpracy pomiędzy specjalistami a jego rodzicami. Według założeń teorii systemowej rodzina stanowi system psychospołeczny o określonej strukturze, wzorach funkcjonowania, podlegający cią-głym zmianom związanym zarówno z naturalnymi procesami rozwojowymi, jak również z różnego rodzaju losowymi zdarzeniami (Józefik 2012). Przyjmując, że rodzina jest głównym czynnikiem warunkującym rozwój człowieka i miejscem, gdzie dziecko wchodząc w relacje z najbliższymi -rodzicami, rodzeństwem czy

Communication problems are one of the symptoms of autism spectrum disorders.  Challenging behaviors may be a form of communication with the environment, and when other forms of communication are not available, they may be the only way to meet their needs. The purpose of this article is to demonstrate the potential use of functional communication training in reducing problem behaviors of individuals with ASD, as well as developing acceptable ways of communication. In a research process based on behavior analysis, the method of single-subject experiment with multiple-baseline  design was used.  The results of the study show that the research participants developed communication skills on the basic level, and the frequency of their challenging behaviors has significantly decreased.

The aim of this paper is to present the procedure of the Polish adaptation of Enabling Practices Scale (EPS) by I. Dempsey (1995) from the Newcastle University and to present the psychometric properties of the adapted tool (reliability, factor structure, external validity and measurement stability). The scale was developed as a tool for diagnosing the support and empowerment practices used by professionals for parents of children with intellectual disabilities, but it can also be used in research involving parents of children with other neurodevelopmental disorders. In the adaptation process, the following Polish name was adopted: Skala Praktyk Włączających. The research was conducted among 334 parents of children with the following neurodevelopmental disorders: autism spectrum disorder, intellectual disability, attention deficit disorder, specific learning disorders, communication disorders, motor disorders, and other developmental disorders. The statistical analyses performed confirmed the three-factor structure of the scale assumed by the author, the longitudinal scalar measurement invariance, the high level of stability (test-retest) and the internal conformity as well as the adequate external validity of the instrument.