زنجيره‌ چياى باڵامبۆ(لێكۆڵينه‌وه‌يه‌ك له‌ جوگرافياى گه‌شتوگوزار)

Abstract

تعتبر السياحة الجبلية أحد أنواع السياحة وهي مجال واسع و مهم جدا و للعديد من الأبحاث الجغرافية، فالسياحة الجبلية مرادفة لسياحة المغامرات وهي احدی ٲسرع السياحات نموا، ولها دور بالنمو الاقتصادي للاماكن البعيدة والنائية ولها تٲثیر اجتماعي واقتصادي و بيئي، لذا فإن السياحة الجبلية هي التنزه إلى التلال و الجبال كمغامرة أو نشاط ترفيهي. ولأن الرحالة والجغرافي أرادوا دوماً الوصول إلى مرتفعات وقمم الجبال للكشف عن أسرارها، وفي السنوات الأخيرة، اتجه السواح بشكل متزايد إلى المناطق الجبلية، مما أدى إلى انتعاش هذا القطاع السياحي حول العالم. وهناك اغراض متنوعة لزيارة هذه الاماكن، بعضها للتعرف على المناظر الطبيعية الفريدة، والبعض الآخر للحصول على الهواء النقي أو لرؤية الينابيع والبرك والشلالات الجبلية، أو لمحبي تسلق الجبال أو التزلج على الجليد، أو الصيد والتعرف على الحياة البرية، أو رؤية الكهوف و الظواهر طبيعية فريدة من نوعها، وجميعها تجذب السياح إلى المناطق الجبلية . ولذلك اهتمت العديد من الدول بالأنشطة السياحية واعتبرت صناعة نظيفة لتنمية المستدامة وإنعاش اقتصاد البلاد . هذا البحث تتناول السياحة الجبلية في منطقة بالامبو الواقعة في جنوب وغرب مدينة حلبجة، وتتناول الدراسة جميع الجوانب المتعلقة بالمنطقة، ولمحة عامة عن الجوانب الطبيعية للمنطقة بما في ذلك التضاریس و والمناخ والموارد المائية والحياة البرية والنباتات الطبيعية ودور هذه الأنواع في إحياء السياحة في منطقة الدراسة. وأخيراً ناقش تحديات ومشاكل السياحة في منطقة الدراسة. وتوضح الدراسة أن منطقة الدراسة مناسبة طبيعياً للسياحة الجبلية وتحتوي على كافة أساسيات القطاع. وذلک لتحليه بمزايا سياحية مهمة، حیث تتمتع منطقة الدراسة بأصول سياحية مهمة سوف يشهد قفزات کبيرة ونوعية في مجال صناعة السياحة الجبلية المتجددة. ورغم أن المنطقة الدراسة مناسبة للسياحة الجبلية إلا أن هناك عدد من المشاكل والنواقص التي نريد لفت انتباه الجهات المعنية لحلها وتطوير المنطقة سياحيا. پوختەگەشتوگوزاری چیایی بە یەکێک لە جۆرەکانی گەشتوگوزار دادەنرێت و بوارێکی گرنگ و فراوانە بۆ زۆر توێژینەوەی جوگرافی، گەشتیاری شاخ هاوواتای گەشتە سەركەشييه‌کانە و یەکێکە لە خێراترین گەشەسەندنە گەشتیارییەكان و ڕۆڵی لە گەشەپێدانی ئابووری شوێنە دوورەکان هەیە و کاریگەری لەسەر کۆمەڵگەی ناوخۆیی و ئابووری و ژینگە هەیە، كەواتە گەشتیاری شاخ بریتییە لە پراکتیزەکردنی گەشتکردن بۆ ناوچەی گردەكان یان شاخەکان وەک چالاکییەکی سەرگەرمی یان کات بەسەربردن. چونکە گەڕیدە و جوگرافیناسان بەردەوام مەبەستیان بووە بگەنە سەر بەرزایی و لوتکەی چیاکان بۆ ئاشکراکردنی نهێنییەکانی، لەم ساڵانەی دوایشدا گەشتیاران زیاتر ڕوویان کردە ناوچە چیاییەکان، ئەمەش بووەهۆی بوژانەوەی ئەم بەشەی گەشتوگوزار لە سەرانسەری جیهاندا. مەبەستی سەردانی کردنی ئەم ناوچانەش جۆراوجۆرە، هەندێک بۆ ئاشنابوون بە دیمەنی ناوازە، هەندێک بۆ دەستکەوتنی هەوای پاکژ یان بۆ بینینی کانیاو و گۆم و تاڤگەی چیایی، یان بۆ هەوادارانی سەرکەوتن بەسەر چیاکان یان خلیسکان لەسەر بەفر، یان ڕاو کردن و ئاشنابوون بە ژیانی ئاژەڵانی کێوی، یان بینینی ئەشکەوت و دیاردە سروشتییە ناوازەکان، ئەمانە هەموویان وادەکەن گەشتیار ڕوو لە ناوچە چیاییەکان بکەن بۆیە زۆر لە وڵاتان گرنگیان بە چالاكی گەشتوگوزاریدا و پیشەسازییەكی خاوێن دادەنرا بۆ پەرەپێدان و بوژانەوەی ئابوری وڵات. ئەم توێژینەوەیە دەربارەی گەشت وگوزاری چیایی لە ناوچەی باڵامبۆیە، كە دەكەوێتە باشوور و ڕۆژئاوای شاری هەڵەبجە، توێژینەوەكە گشت لایەنەکانی پەیوەست بە ناوچەکەی خستۆتە ڕوو، گرفتی ناوچەی لێكۆڵینەوە لەوەدایە كە لە وەرزی هاویندا كەمترین چالاكی گەشتیاری تێدائەنجام دەدرێت، هەروەها دیمەنێکی گشتی لایەنی سروشتی ناوچەکەی باسکردووە، هەر لە بەرزی و نزمی و ئاووهەوا و سامانی ئاو و ژیانی کێوی و ڕووەکی سروشتی و ڕۆڵی ئەم ڕەگەزانە لە ژیانەوەی لایەنی گەشت و گوزاری لە ناوچەی لێکۆڵینەوەدا. لە کۆتاییشدا باسی لە ئاستەنگ و گرفتەکانی گەشت و گوزار کردووە لە ناوچەی لێکۆڵینەوەدا. دەمانەوێت ئەوە ڕوون بکەینەوە کە ناوچەی لێکۆڵینەوە لەڕووی سروشتییەوە لەبارە بۆ گەشت و گوزاری چیایی و هەموو بنەماکانی ئەو کەرتەی تێدایە، لەڕووی گەشت و گوزاری سەركەشی و وەرزانە و ئاوهەوایی و شاخڕەوی، هەروەها سەرەڕای لەباری و گونجاوی بۆ گەشت و گوزاری چیایی، کۆمەڵێک گرفت و کەم و کورتی هەیە کە دەمانەوێت بیخەینە پێشچاوی لایەنە پەیوەندیدارەکان بۆ چارەسەرکردن و پەرەپێدانی ناوچەکە لەڕووی گەشت و گوزارەوە.