Индивидуальные Различия Параметров Черепа И Боковых Желудочков С Типами Венозно-Ликворных Взаимоотношений У Людей Зрелого Возраста

Abstract

The results of a study aimed at determining the range of metric individual differences in the length, width, height parameters of the head (skull) and lateral ventricles in adults, as well as to carry out the craniometric analysis of the relationships between the venous and cerebrospinal fluid systems of the brain in adults of both sexes. The material of research was dura mater with its sinuses, ventricles of the brain and vault of the skull. We used a complex of macro – and microanatomy techniques. It has been shown that the longitudinal parameters of the head, cranial cavity and lateral ventricles usually prevail in male and female representatives with a dolichocephalic head shape (long-headed people). Respectively, certain craniotopographic relationships with the right and left lateral ventricles are formed. Craniometric correlations between the transverse dimensions of the studied objects of the cerebrospinal fluid system have been established. It has been found out that regardless of gender, there is a characteristic trend of gradual increase in the width of the head, skull cavity, and lateral ventricles from dolicho to meso- and brachycephals. The obtained craniometric data are important for purposeful and rational puncture of the lateral ventricles, which allow us to determine and take into account the distance of their location in relation to the bones of the skull vault. Two extreme types of relationships have been identified between venous-sinus formations of the dura mater of the cranial vault and cerebrospinal fluid-ventricular parts of the brain. The first is the loose type (scattered type), the second is the trunk type. In addition, there are a lot of intermediate forms of these relationships, differing in length and сoncentration of separate groups of venous tributaries along the superior sagittal and transverse sinuses. Представлены результаты исследования, проведенного с целью определения диапазона метрических индивидуальных различий длины, ширины, высоты параметров головы (черепа) и боковых желудочков у взрослых, а также проведение краниометрического анализа взаимоотношений систем венозной и спинномозговой жидкости головного мозга у взрослых людей обоего пола. Материалом для исследования послужила твердая мозговая оболочка с ее синусами, желудочки мозга и свод черепа. В исследовании использовался комплекс методов макро- и микроанатомии. Было показано, что продольные параметры головы, полости черепа и боковых желудочков обычно преобладают у представителей мужского и женского пола, имеющих долихоцефалическую форму головы (длинноголовых людей). Соответственно, формируются определенные краниотопографические соотношения с правым и левым боковыми желудочками. Установлены краниометрические соотношения между поперечными размерами изученных объектов ликворной системы. Определено, что независимо от пола наблюдается тенденция постепенного увеличения ширины головы, полости черепа и боковых желудочков от долихо- к мезо- и брахицефалам. Краниометрические данные имеют значение для целенаправленной и рациональной пункции боковых желудочков. Было выделено два крайних типа взаимоотношений между венозно-пазушными образованиями твёрдой оболочки головного мозга свода черепа и ликворо-желудочковыми отделами головного мозга. Первый – рассыпной тип, второй – магистральный тип. Кроме того, существует целый ряд промежуточных форм этих взаимоотношений, отличающихся протяженностью и различным скоплением отдельных групп венозных притоков вдоль верхней стреловидной пазухи и поперечных пазух. Məqalədə başın uzunluq və eninin, kəllənin hündürlüyünün və beynin yan mədəciklərinin metrik diapazonlarının fərdi xüsisiyyətlərini, həmçinin beynin venoz sistemi ilə beyin-onurğa beyni mayesinin qarşılıqlı əlaqələrini təhlil etmək üçün aparılmış kraniometrik tədqiqat işi haqqında məlumat verilmişdir. Tədqiqat göstərmişdir ki, dolixosefal kəllə formasına malik olan kişi və qadınlarda başın, kəllə boşluğunun və yan mədəciklərinin boylama ölçüləri üstünlük təşkil edir. Sağ və sol mədəciklərin kraniotopoqrafik münasibətləri də müvafiq şəkildə formalaşır. Likvor sistemi obyektlərinin köndələn istiqamətli kraniometrik ölçülərinin nisbətində də müəyyən uyğunluqlar aşkar edilmişdir. Aydın olmuşdur ki, cinsiyyətdən asılı olmayaraq, başın, kəllə boşluğunun və yan mədəciklərin eninin ölçüləri dolixo-, mezo- və braxiosefal formaların ardıcıllığı üzrə artır. Bu ölçülərin öyrənilməsinin yan mədəciklərin punksiyasının icra edilməsi üçün əhəmiyyəti vardır. Kəllə əsasında beynin sərt qişasının və baş beyninin likvor-mədəcik şöbələrinin qarşılıqlı münasibətləri baxımından iki hüdudi tip ayrd edilmişdir: birinci – dənəli (səpələnmiş) tip və ikinci – magistral tip. Bundan əlavə, bu qarşılıqlı əlaqələrdə çox sayda aralıq formalar mövcuddur və yuxarı oxşəkilli ciblə köndələn ciblərin venoz axacaqları qruplarının toplantılarında da fərqlilik aşkar edilmişdir.