Ψυχολογικά Και Σωματικά Συμπτώματα, Συμβολική Λειτουργία Και Ρύθμιση Του Συναισθήματος Σε Ασθενείς Με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας

Abstract

Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) είναι η συχνότερη αιτία μη τραυματικής νευρολογικής αναπηρίας με επιπτώσεις στο σύνολο της ζωής των πασχόντων. Ο ψυχολογικός παράγων, με προεξάρχοντα το συναίσθημα, το στρες και την ψυχοπαθολογία, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός στην πρόγνωση και την ποιότητα ζωής των πασχόντων. Η ΣΚΠ και άλλες χρόνιες σωματικές παθήσεις έχουν αποτελέσει αντικείμενο ενδιαφέροντοςτης ψυχανάλυσης καίτοι με μικρή εμπειρική τεκμηρίωση. Σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνήσει από ψυχαναλυτική σκοπιά την επίδραση της συμβολικής λειτουργίας και της αλεξιθυμίας στην κλινική εικόνα και την πορεία των ασθενών με ΣΚΠ. Δεκαέξι πάσχουσες/ντες απο ΣΚΠ εξετάστηκαν με τα Rorschach Inkblot Test, Toronto Alexithymia Scale, Hospital Anxiety-Depression Scale και Expanded Disability Status Scale. Στη συνέχεια κράτησαν ημερολόγιο απαντώντας το δις εβδομαδιαίως για 3 μήνες. Το ημερολόγιο αποτελείτο από τις Multiple Sclerosis Impact Diary, Perceived Stress Scale και Positive Affect-Negative Affect Scale. Είναι η πρώτη φορά που η μεθοδολογία παρούσας έρευνας χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη της ΣΚΠ και συγκεκριμένα για τις υπό μελέτη μεταβλητές. Οι αναλύσεις έγιναν με Πολυεπίπεδη Ιεραρχική Γραμμική Μοντελοποίηση. (1) Η αλεξιθυμία και η ψυχοπαθολογία προέβλεψαν τα συμπώματα κινητικότητας και κόπωσης της ΣΚΠ, της επίπτωσής τους στη ζωή των ασθενών και την ποιότητας ζωής τους. Υψηλότερα επίπεδα αλεξιθυμίας και πιο σοβαρή ψυχοπαθολογία συνδέθηκαν με περισσότερα συμπτώματα κινητικότητας και κόπωσης, μεγαλύτερη επίπτωση των συμπτωμάτων αυτών στη ζωή των ασθενών και χειρότερη ποιότητα ζωής. (2) Η φαντασιακή δραστηριότητα προέβλεψε τα συμπτώματα των ασθενών όπου ελλιπης ή υπερβολική φαντασιακή δραστηριότητα προέβλεψε περισσότερα συμπτώματα κινητικότητας και κόπωσης. (3) Το αρνητικό συναίσθημα και το αντιλαμβανόμενο στρες συσχετίστηκαν με τα συμπτώματα κόπωσης και κινητικότητας της ΣΚΠ, την επίπτωση της κόπωσης στη ζωή των ασθενών και την ποιότητα ζωής με κυκλικής φύσης συσχέτιση. Η επίπτωση των συμπτωμάτων κινητικότητας προέκυψε να ακολουθεί χρονικά αλλαγές του θετικού συναισθήματος, το οποίο προβλέφθηκε από τα ίδια τα συμπτώματα κινητικότητας. (4) Τα προβλήματα στη συμβολική λειτουργία και η αλεξιθυμία προέκυψαν να επαυξάνουν την επίδραση του αρνητικού συναισθήματος και του στρες στη δραστηριότητα της πάθησης αλλά πλευρές της χρηστικής ή και νορμοπαθούς σκέψης και καταστολής της φαντασίωσης να μειώνουν την επίπτωσή της στη ζωή των ασθενών. Συνοψίζοντας τα ιδιαίτερα πρωτότυπα ευρήματα, επιβεβαιώνεται ότι η δυσλειτουργική συμβολική λειτουργία, το αντιλαμβανόμενο στρες και το αρνητικό συναίσθημα επιβαρύνουν τους ασθενείς ψυχολογικά αλλά και σωματικά, ενώ το θετικό συναίσθημα δρα προστατευτικά ως προς την ψυχολογική και σωματική ευρρωστία των ασθενών. Μολαταύτα, οι πλευρές της συμβολικής λειτουργίας που αφορούν στην καταστολή ή την αποφυγή της συναισθηματικής και φαντασιακής ζωής προέκυψαν να προστατεύουν την καθημερινότητα των ασθενών μειώνοντας τη συνειδητή επίπτωση του αρνητικού συνασθήματος και του στρες. Ταυτόχρονα μειώνουν όμως και την ευεγερτική επίδραση του θετικού συναισθήματος. Η αποτυχία της συμβολοποίησης φαίνεται ότι επιβαρύνει άμεσα τους ασθενείς ως προς τη δραστηριότητα της πάθησης. Εντούτοις, πιθανώς λειτουργεί ως άμυνα έναντι του στρες και του συναισθήματος, τα οποία καίτοι έχουν ιδιαίτερα σημαντική επίδραση στην ΣΚΠ θα πρέπει να διερευνώνται λαμβάνοντας υπόψιν την αλληλλεπίδρασή τους με άλλους παράγοντες.