Σχεδιασμός Και Υλοποίηση Ενός Συστήματος Αποκομιδής Ορισμένης Πληροφορίας Από Τον Παγκόσμιο Ιστό, Με Τη Χρήση Σημασιολογικών Δικτύων Λημμάτων

Abstract

Η συγκεκριμένη διατριβή στοχεύει στον σχεδιασμό της μεθοδολογίας που θα εφαρμοστεί για την υλοποίηση ενός προσκομιστή πληροφορίας από τον Παγκόσμιο Ιστό, ο οποίος θα λειτουργεί λαμβάνοντας υπόψη θεματικά κριτήρια. Τέτοιου είδους προγράμματα ανίχνευσης πληροφορίας, είναι ευρέως γνωστά ως θεματικά εστιασμένοι προσκομιστές ιστοσελίδων. Κατά τη διάρκεια της μελέτης μας, σχεδιάσαμε και υλοποιήσαμε ένα καινοτόμο σύστημα θεματικής κατηγοριοποίησης ιστοσελίδων που κάνει εκτεταμένη χρήση των σημασιολογικών δεδομένων τα οποία περιέχονται στο σημασιολογικό δίκτυο WordNet. Η απόφαση για την αξιοποίηση του WordNet ελήφθη με τη φιλοδοξία να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά φαινόμενα ασάφειας εννοιών που μειώνουν τις επιδόσεις των διαθέσιμων θεματικών κατηγοριοποιητών. Η καταλληλότητα του WordNet για την επίλυση της σημασιολογικής ασάφειας έχει αποδειχθεί στο παρελθόν, αλλά ποτέ δεν εξετάστηκε σε ένα σύστημα εστιασμένης προσκόμισης ιστοσελίδων με τον συγκεκριμένο τρόπο, ενώ ποτέ δεν έχει αξιοποιηθεί στην κατηγοριοποίηση ιστοσελίδων για την ελληνική γλώσσα. Ως εκ τούτου, ο θεματικός κατηγοριοποιητής που υλοποιήσαμε, και κατά συνέπεια, και ο εστιασμένος προσκομιστής στον οποίο ενσωματώνεται ο κατηγοριοποιητής, είναι καινοτόμοι όσο αφορά τον τρόπο με τον οποίο αποσαφηνίζουν έννοιες λέξεων με στόχο την αποτελεσματική ανίχνευση του θεματικού προσανατολισμού μίας ιστοσελίδας .Ένας προσκομιστής ιστοσελίδων είναι ένα πρόγραμμα που με αφετηρία μία λίστα διευθύνσεων ιστοσελίδων (URLs) αρχικοποίησης προσκομίζει το περιεχόμενο των ιστοσελίδων που συναντά και συνεχίζει ακολουθώντας τους εσωτερικούς τους συνδέσμους με απώτερο σκοπό την προσκόμιση όσο το δυνατό μεγαλύτερου υποσυνόλου δεδομένων του Παγκόσμιου Ιστού (ανάλογα με τους διαθέσιμους πόρους, την χωρητικότητα του δικτύου, κλπ.). Δεδομένου ότι ο όγκος των δεδομένων που είναι διαθέσιμα στον Παγκόσμιο Ιστό αυξάνεται με εκθετικό ρυθμό, είναι πρακτικά αδύνατο να προσκομιστούν όλες οι ζητούμενες πηγές πληροφορίας ανά πάσα στιγμή. Ένας τρόπος για να αντιμετωπίσουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα είναι η εκμετάλλευση συστημάτων εστιασμένης προσκόμισης ιστοσελίδων που στοχεύουν στη λήψη ιστοσελίδων συγκεκριμένης θεματολογίας που εκφράζουν κάθε φορά το θεματικό προφίλ του χρήστη, σε αντίθεση με τους προσκομιστές ιστοσελίδων γενικού σκοπού που καταναλώνουν πόρους άσκοπα προσπαθώντας να προσκομίσουν κάθε πιθανή πηγή πληροφορίας που συναντούν. Οι εστιασμένοι προσκομιστές χρησιμοποιούνται εκτενώς, για την κατασκευή θεματικά προσανατολισμένων ευρετηρίων ιστοσελίδων, κάθε ένα από τα οποία έχει την δυνατότητα να εξυπηρετήσει αιτήσεις χρηστών με συγκεκριμένο θεματικό προσανατολισμό. Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της υπερφόρτωσης πληροφοριών.Προκειμένου να επιτελέσουμε την συγκεκριμένη εργασία μελετήσαμε εκτενώς υπάρχουσες τεχνικές εστιασμένης προσκόμισης, στις οποίες στηριχθήκαμε ώστε να ορίσουμε την μεθοδολογία που θα ακολουθήσουμε. Το αποτέλεσμα είναι η υλοποίηση ενός θεματικά εστιασμένου πολυνηματικού προσκομιστή, ο οποίος ενσωματώνει τις εξής καινοτομίες: είναι ρυθμισμένος προκειμένου να εκτελεί εστιασμένες προσκομίσεις σε ιστοσελίδες ελληνικού ενδιαφέροντος, αποσαφηνίζει το κείμενο που αντιστοιχεί σε ιστοσελίδες προκειμένου να ανακαλύψει τον θεματικό τους προσανατολισμό. Επιπλέον προτείνουμε μία σειρά υποσυστημάτων τα οποία θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στο σύστημα εστιασμένης προσκόμισης προκειμένου να ενισχύσουμε την απόδοσή του. Τέτοια συστήματα είναι το υποσύστημα ανίχνευσης όψεων που αντιστοιχίζονται σε επώνυμες οντότητες καθώς και το υποσύστημα εξαγωγής λέξεων κλειδιών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως χαρακτηριστικά κατηγοριοποίσης από το αλφαριθμητικό των διευθύνσεων (URL) ιστοσελίδων. Για να παρουσιάσουμε την αποτελεσματικότητα της προτεινόμενης μεθόδου, διενεργήσαμε μία σειρά πειραματικών μετρήσεων. Συγκεκριμένα αξιολογήσαμε πειραματικά τα ακόλουθα: την αποτελεσματικότητα του αλγορίθμου αποσαφήνισης που ενσωματώσαμε στον προσκομιστή, την απόδοση του θεματικού κατηγοριοποιητή ο οποίος καθορίζει την συμπεριφορά του εστιασμένου προσκομιστή σχετικά με το αν μια σελίδα θα πρέπει να κατέβει ως θεματικά σχετική με το θέμα ενδιαφέροντος ή όχι, την απόδοση του εστιασμένου προσκομιστή καταγράφοντας τον ρυθμό απόκτησης που επιτυγχάνει κατά την διάρκεια της εστιασμένης προσκόμισης χρησιμοποιώντας κάθε φορά διαφορετικά χαρακτηριστικά κατηγοριοποίησης, την καταλληλότητα του υποσυστήματος εξαγωγής λέξεων-κλειδιών από το αλφαριθμητικό URL για την περιγραφή του θεματικού προσανατολισμού της ιστοσελίδας και τέλος τη χρησιμότητα του συστήματος αναγνώρισης επώνυμων οντοτήτων στην οργάνωση ιστοσελίδων των οποίων η σημασιολογία δεν αναπαρίσταται ικανοποιητικά σε σημασιολογικούς πόρους γενικού σκοπού συμπεριλαμβανομένου του σημασιολογικού δικτύου WordNet.Τα πειραματικά αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τη συμβολή του θεματικά εστιασμένου προσκομιστή που προτείνουμε στην προσκόμιση περιεχομένου ειδικού ενδιαφέροντος από τον Παγκόσμιο Ιστό. Παράλληλα αποδεικνύουμε ότι όλες οι μέθοδοι που ενσωματώσαμε στο σύστημα εστιασμένης προσκόμισης είναι δυνατό να συνεργαστούν κατά τρόπο που να βελτιώνει την απόδοση του προσκομιστή .Τέλος από τα πειραματικά αποτελέσματα αποδεικνύεται ότι η προτεινόμενη τεχνική είναι εξίσου αποτελεσματική για ιστοσελίδες στα αγγλικά και στα ελληνικά. Επιπλέον πιστεύουμε ότι μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία και σε ιστοσελίδες που περιέχουν κείμενα άλλων φυσικών γλωσσών, με προϋπόθεση την ύπαρξη σημασιολογικών πόρων, αντίστοιχων με το WordNet και διαθέσιμων εργαλείων που θα επιτρέπουν την ανάλυση των δεδομένων κειμένου τους.