Προαποπτωτικοί Δείκτες Στη Συστηματική Κυκλοφορία Υγιών Μετεμμηνοπαυσιακών Γυναικών Πριν Και Μετά Τη Χορήγηση Ορμονικής Θεραπείας Και Ραλοξιφαίνης

Abstract

H καρδιαγγειακή νόσος αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου των γυναικών και έχει αποδειχθεί ότι η επίπτωσή της αυξάνεται μετά την εμμηνόπαυση. Η πιθανή καρδιοπροστατευτική δράση των ενδογενών οιστρογόνων πυροδότησε την έρευνα για τον έλεγχο της επίδρασης της ορμονικής θεραπείας στην λειτουργικότητα του ενδοθηλίου των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών. Σκοπός της παρούσας κλινικής έρευνας είναι να αξιολογήσει την επίδραση διαφόρων σχημάτων ορμονικής θεραπείας και της ραλοξιφαίνης σε επιλεγμένους δείκτες απόπτωσης, στη συστηματική κυκλοφορία υγιών μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών.Εκατό υγιείς μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, έως 65 ετών, που αντλήθηκαν από το Ιατρείο Κλιμακτηρίου και Εμμηνόπαυσης της Β΄ Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, τυχαιοποιήθηκαν στα ακόλουθα σχήματα θεραπείας: συζευγμένα οιστρογόνα 0,625 mg (n = 16), 17β-οιστραδιόλη 1mg με οξική νορεθιστερόνη 0,5 mg (n = 15), υδροχλωρική ραλοξιφαίνη 60 mg (n = 20), τιβολόνη 2,5 mg (n= 18), καμία θεραπεία (n = 19). Ογδόντα οκτώ γυναίκες ολοκλήρωσαν την περίοδο παρακολούθησης των 3 μηνών. Τα επίπεδα του διαλυτού Fas, του διαλυτού Fas ειδικού συνδέτη (sFasL) και της κασπάσης-1 μετρήθηκαν κατά την έναρξη της παρακολούθησης και τρεις μήνες αργότερα και προσδιορίστηκε ο λόγος sFas/FasL.Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, οι τιμές του διαλυτού Fas ειδικού συνδέτη, FasL, μειώθηκαν σημαντικά στην ομάδα της 17β- οιστραδιόλης/ οξικής νορεθιστερόνης (από 70,4 ± 21,9 pg/ml σε 62,1 ± 18,6 pg/ml, p=0,02) και στην ομάδα της τιβολόνης (από 68,2 ± 25,7 pg/ml σε 59,2 ± 21,7 pg/ml, p=0,01). Ο sFas και η κασπάση-1 δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά σε καμία από τις ομάδες θεραπείας. Ο λόγος sFas/FasL αυξήθηκε με στατιστική σημαντικότητα στην ομάδα θεραπείας με τιβολόνη (από 0,1270 ±1,36 σε 0,1471 ±0,07, p=0,004).Επίσης, αναδείχθηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ των μετρηθέντων αποπτωτικών δεικτών και παραμέτρων του ορμονικού προφίλ. Συγκεκριμένα, ο διαλυτός υποδοχέας sFas φάνηκε να σχετίζεται θετικά με τα επίπεδα της οιστραδιόλης (r = 0,268, p = 0,044), της Δ4-ανδροστενδιόνης (r = 0,324, p = 0,025) και της θειικής δεϋδροεπιανδροστερόνης (r = 0,313, p = 0,026), ενώ τα επίπεδα της κασπάσης – 1 εμφάνισαν ισχυρή θετική συσχέτιση με τα επίπεδα του δείκτη ελεύθερων ανδρογόνων (r = 0,521, p = 0,000). Τέλος, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση των τιμών του sFas στον ορό με την ηλικία των γυναικών (r = 0,316, p = 0,004) και τα έτη από την εμμηνόπαυση (r = 0,298, p = 0,008).Συμπερασματικά, η χορήγηση θεραπείας με συζευγμένα οιστρογόνα ή με ραλοξιφαίνη σε υγιείς μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες δεν είχε καμία επίδραση στους επιλεγμένους δείκτες απόπτωσης που μετρήθηκαν και συνεπώς δεν δύναται να αποδειχθεί η τροποποίηση του καρδιαγγειακού κινδύνου. Η θεραπεία με 17β-οιστραδιόλη/ οξική νορεθιστερόνη και η θεραπεία με τιβολόνη μείωσε τα επίπεδα του προαποπτωτικού FasL και επίσης, η τιβολόνη αύξησε τον αντιαποπτωτικό δείκτη sFas/FasL. Οι μη επιθυμητές αυτές δράσεις της ορμονικής θεραπείας κατά τους πρώτους μήνες χορήγησης πιθανώς αποτελούν εξήγηση της αύξησης των στεφανιαίων επεισοδίων που παρατηρήθηκαν στις μεγάλες τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες.Η διερεύνηση της υπόθεσης για πιθανή καρδιοπροστατευτική δράση της ορμονικής θεραπείας και της ραλοξιφαίνης απαιτεί περαιτέρω έρευνα.