Περιβαλλοντικοί, Βιοχημικοί Και Γενετικοί Παράγοντες Κινδύνου Στην Ανάπτυξη Καρκίνου Του Θυρεοειδούς Και Άλλων Ενδοκρινών Όγκων

Abstract

Εισαγωγή: Πολλά χημικά μπορεί να είναι αβλαβή ή ακόμα και ωφέλιμα για τον άνθρωπο. Μερικά ωστόσο αποτελούν απειλή για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον. Ταυτόχρονα με την αύξηση της παραγωγής χημικών ουσιών αυξάνει και η πιθανότητα έκθεσης του ανθρώπου σε αυτά. Τα επιφανειακά ύδατα συναντούν τον άνθρωπο μέσω διαφόρων οδών. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν απευθείας, αλλά και κατόπιν της συνένωσής τους με το υδατικό δίκτυο των πηγαδιών να καταλήξουν προς οικιακή χρήση, ατομική υγιεινή και πόση. Η ρύπανσή τους αποτελεί άμεσο κίνδυνο για τον άνθρωπο καθώς υφίσταται τις τοξικές επιδράσεις τους μέσω της κατανάλωσης τους, της εισπνοής και της δερματικής του επαφής με αυτά. Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση των επιδράσεων των μολυσμένων με εξασθενές χρώμιο υδάτων στην υγεία των κατοίκων πραγματοποιώντας συγκρίσεις θνησιμότητας μεταξύ ρυπασμένων περιοχών, δηλ., των Οινοφύτων, του Δηλεσίου και του Σχηματαρίου και των μη ρυπασμένων περιοχών όπως η δημοτική ενότητα Τανάγρας αρχικά και έπειτα ολόκληρη η ελληνική επικράτεια. Οι τέσσερις πρώτες δημοτικές ενότητες ανήκουν στον ίδιο δήμο, γειτνιάζουν, έχουν παρόμοια δημογραφικά και κοινωνικό-οικονομικά χαρακτηριστικά ενώ η πρώτη περιοχή μάρτυρας, η δημοτική ενότητα Τανάγρας, χαρακτηρίζεται από έντονη βιομηχανική δραστηριότητα αλλά μη επιβαρυμένο από εξασθενές χρώμιο υδροφόρο ορίζοντα. Για την ελληνική επικράτεια σύμφωνα με μετρήσεις του ΙΓΜΕ σε όλη την Ελλάδα, κάθε τοπικά αυξημένη συγκέντρωση εξασθενούς χρωμίου απαλείφεται λόγω της τεράστιας έκτασης της όλης επικράτειας. Η μελέτη επικεντρώθηκε στη διερεύνηση του ρόλου του εξασθενούς χρωμίου ως παράγοντα κινδύνου για τη θνησιμότητα από καρκίνο αρχικά, και από καρκίνο του θυρεοειδούς και άλλων ενδοκρινών όγκων έπειτα. Διερευνήθηκε η επίδραση της διαμονής σε περιοχή που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα εξασθενούς χρωμίου στον υδροφόρο ορίζοντα στην ολική και κατά τύπο θνησιμότητα από καρκίνο. Υλικό και Μέθοδος: Πραγματοποιήθηκε μελέτη θνησιμότητας στην οποία ελήφθησαν υπόψιν οι καταγεγραμμένοι πολίτες των δημοτικών ενοτήτων, και ο ελληνικός πληθυσμός στο σύνολό του για το διάστημα 2013-2016. Κατά αυτόν τον τρόπο διαμορφώθηκαν οι κατά νεοπλασματικού τύπου και νεοπλασματικά συνολικοί δείκτες θνησιμότητας. Με τη μέθοδο της άμεσης προτύπωσης, κατασκευάστηκαν οι προτυπωμένοι δείκτες θνησιμότητας (ASRs) και τα προτυπωμένα πηλίκα θνησιμότητας (SRRs) σταθμισμένα ως προς το φύλο, την ηλικία και το ημερολογιακό έτος για τις δημοτικές ενότητες Τανάγρας. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν αυτούσιοι οι σταθμισμένοι (age-standardized) ελληνικοί νεοπλασματικοί δείκτες θνησιμότητας. Ο ευρύτερος υπολογιζόμενος πληθυσμός της Ελλάδας στο μέσο κάθε έτους (2013- 2016) χρησιμοποιήθηκε ως πρότυπος πληθυσμός. Παράλληλα εξετάστηκαν όλες οι υπάρχουσες μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων των υδάτων από το Ινστιτούτο Γεωλογικών Μεταλλευμάτων Ελλάδος (ΙΓΜΕ), το Γεωλογικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις τεχνικές εκθέσεις του δρ. Δερματά του ΕΜΠ για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα “life-charm Asopos”, και του πρώην δήμου Οινοφύτων για το πόσιμο νερό και αντιστοιχήθηκαν στους δείκτες αδρής και σταθμισμένης ετήσιας θνησιμότητας.Αποτελέσματα: Ένα σύνολο 76 θανάτων από νεοπλασματικές αιτίες από το σύνολο 13736 κατοίκων και ένα σύνολο 6 θανάτων από νεοπλασματικές ασθένειες για το σύνολο των 3827 κατοίκων της δημοτικής ενότητας Τανάγρας παρατηρήθηκαν στις δύο αυτές περιοχές αντίστοιχα. Στατιστικά σημαντικά υψηλότεροι δείκτες θνησιμότητας από όλες τις νεοπλασματικές αιτίες βρέθηκαν στην περιοχή με υψηλές συγκεντρώσεις χρωμίου σε σύγκριση με τη δημοτική ενότητα Τανάγρας. Οι δείκτες αυτοί θνησιμότητας είναι υψηλότεροι τόσο για τις δημοτικές ενότητες Οινοφύτων, Σχηματαρίου και Δηλεσίου ξεχωριστά σε σύγκριση με τη δημοτική ενότητα Τανάγρας όσο και στο σύνολο τους σε σχέση με τους ελληνικούς δείκτες θνησιμότητας. Επιπλέον, αυξημένοι δείκτες θνησιμότητας, στατιστικά σημαντικοί, προέκυψαν από όλες τις νεοπλασματικές ασθένειες, τα νεοπλάσματα των πνευμόνων, του ήπατος, του μαστού, καθώς και τα νεοπλάσματα ακαθόριστης εντόπισης σε σύγκριση με τους αντίστοιχους δείκτες θνησιμότητας του ολικού πληθυσμού της Ελλάδας. Συμπεράσματα: Οι αυξημένοι δείκτες θνησιμότητας για τις περιοχές που χαρακτηρίζονται από υψηλά επίπεδα Cr(VI) στο πόσιμο νερό, τα υπόγεια και επιφανειακά ύδατα σε σχέση με τον ευρύτερους ελληνικούς δείκτες υποδεικνύουν το εξασθενές χρώμιο ως παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου γενικότερα ενώ η στατιστικά σημαντικές διαφορές στη θνησιμότητα από καρκίνο στις γυναίκες και τον καρκίνο του μαστού για τα δύο φύλα σε σχέση με τους ευρύτερους ελληνικούς δείκτες θνησιμότητας, υποδεικνύουν μια πιθανή συμμετοχή του εξασθενούς χρωμίου σε οιστρογονικούς υποδοχείς. Απαραίτητη συνεπώς κρίνεται η θέσπιση ασφαλών ορίων εξασθενούς χρωμίου στο πόσιμο νερό, μέσω διατάξεων στο χώρο της υγείας που να στοιχειοθετούνται από αποτελέσματα οικολογικών και επιδημιολογικών ερευνών.